پیکاسو و رودن : دیدگاههای همگون

هنرمندنیوز: شاهکارهای این دو هنرمند هم دوره و هم زمان ما، در دو ساختمان تاریخی دو موزه “رودن” (خانه اوگوست رودن ۱۸۴۱-۱۹۱۷) و موزه ملی پیکاسو (۱۸۸۱-۱۹۷۳)، برای نشان دادن پیوند این دو با آفرینش هنری، اشنائی شان با یکدگیر و دلمشغولی های مشترکشان به نمایش در آمده اند.

این آثار شامل نگاره ها، تندیس ها، سرامیک ها و دیگر اشیاء هنری دو هنرمندی می شوند که هر کدام بیشتر در یک زمینه سرشناس هستند : “رودن” در تندیس گری و “پیکاسو” درنگاره گری (نقاشی).

حال گر چه  برای دوستداران هنر، کارهای هر یک از این دو هنرمند شناخته شده هستند، اما برون کشیدن آنها از میان دیگر آثار و گذاشتنشان در یک چیده مان موضوعی، شناخت تازه ای به تماشاگر می دهد.

درباره این که آیا این دو هنرمند با یکدیگر دیدار کرده اند یا نه، چندان خبری در دست نیست و گفته می شود شاید در سال ۲۰۰۷، در خانه یکی از دوستان مشترکشان، همدیگر را دیده باشد. از این رو گردانندگان به استفاده از واژه دیدار هنری بسنده می کنند.

آنها همچنین می گویند که پیکاسو از دور و نزدیک کارهای “رودن” را دنبال می کرده و به نمایشگاههای آثار او می رفته است، به ویژه نمایشگاهی که پیرامون اتود و ساخت تندیس های “بالزاک”، نویسنده ی بنام، توسط “رودن”، برپا گردیده بود. در آن دوران، یعنی آغاز قرن بیستم، “رودن” بسیار شناخته شده بود و از همه دنیا برای دیدن آثارش می آمدند. پیکاسوی جوان هم مانند دیگران، از این تاثیر بری نبود. این تاثیر به ویژه در دوران “آبی” نقاش به چشم می خورد که بیشتر از رنج، تنهائی، نا امیدی.. سخن می گویند. این تاثیر گذاری بیشتر در اثار بین سال های ۱۹۰۰ و ۱۹۱۷ (سال مرگ رودن) دیده می شود. از جمله این آثار “زن نشسته”، تندیس ساخته شده توسط پیکاسو در سال ۱۹۰۲ است.

موضوع دیگری که در آثار این دو هنرمند بسیار به چشم می خورد، طبیعت است. در آثار پیکاسو و رودن، به فراوانی نقش برجسته برگ درختان را می بینیم که به گونه ای جاودانی ساختن جنبه های گذرا ومیرای طبیعت را انگیزه ای برای آفرینش هنری می کنند.

دو ویترین هم به آثاری اختصاص داده شده که این دو هنرمند از فرهنگ ها و یا هنرمندان دیگردر مجموعه های شخصی شان داشتند. این  آثار (باستانی، هنرهای نخستین، مصری، آفریقائی، اروپائی و ..) از تلاش آنها برای دادن شکل های ساده از دنیای پیرامونشان حکایت می کنند.

دو شاهکار از این دو هنرمند، یکی”درُ, دوزخ”، ساخته  رودن و دیگری “گرنیکا”، اثر پیکاسو از آثاری هستند که به این نمایشگاه جذابیت بسیاری می دهند. این تابلو  روبروی اثر بی همتا و بزرگ “رودن”، “دَر,  دوزخ” (که با الهام از “کمدی الهی” دانته ساخته شده) گذاشته شده است. “گرنیکا” هم که از بمباران گرنیکا و به ویژه دوزخ جنگ اسپانیا سخن می گوید، چون اثر رودن هدفش نشان دادن جنبه تاریک روح انسان، خشونت و ویرانگری است. تنها تفاوت آنها مدت  زمانی است که هریک از این دوهنرمند برای آفرینش آنها گذرانده اند : پیکاسو در چند ماه تابلویش را کشیده و رودن طی سالهای دراز اثر خود را آفریده است..

تندیس برنزی بالزاک، از جمله آثار سرشناسی است که درمیان آثار دیگر خود نمائی می کند و تندیس جهانی شده “متفکر” و برگرفته هائی از آن هم در همه جا حضور دارد. گفتنی است که  پیش از دیدن آثار رودن، نگاره ی این تندیس را پیکاسو از یک روزنامه بریده  در کارگاهش در بارسلون به دیوار زده بود. تاثیر این تندیس در سال ۱۹۳۷ در آثار پیکاسو پدیدار گردید.

پیکاسو و رودن هر دو به شکل سریال آثار خود را آفریده اند.”پیکاسو” همواره می گفت که حرکت فکرش از خود فکرش مهم تر است. از این رو در آثار هر دو جهش و یا پدیدار شدن  همان ایده یا فکر را فراوان می بینیم. درست مانند موزیسینی که واریاسیون های گوناگونی را از یک ملودی در فطعات خود می آورند.

بخش پایانی دو نمایشگاه به “اروتیسم” و فیگور های برهنه اختصاص داده شده است که از تم های مورد علاقه هر دو هنرمند بوده است. این تم در همه دروان های هنری آنها به فراوانی دیده می شود و در شکل های گوناگون به کار بسته شده است.

به هر رو نمایشگاه ها به ما نشان می دهند که چگونه هر یک از این دو هنرمند به شیوه خود راه نوینی در آفرینش هنری برگزیدند. “رودن”  اکسپرسیونیسم رادر  تندیسگری رایج کرد و پیکاسو سبک کوبیسم را در نگاره گری…

“شهلا رستمی”