جوان، باانگیزه و مصمم
- شناسه خبر: 51294
- تاریخ و زمان ارسال: ساعت
هنرمندنیوز: ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی از مهم‌ترین اهداف رسانه‌ای در حوزه فرهنگ عمومی و از ملزومات اجتناب‌ناپذیر در مسیر توسعه است. در این راه، آنچه که حائز اهمیت است، بهره‌مندی از ظرفیت تمامی نهادهای سهیم در حوزه فرهنگ برای نیل به اهداف بلندمدت در حوزه کتابخوانی است. یکی از مهم‌ترین نهادها در جمهوری اسلامی ایران که با مقوله کتاب و کتابخوانی ارتباط مستقیم دارد، کتابخانه‌های عمومی هستند که از سال ۱۳۸۲ بر اساس قانون تأسیس و نحوه اداره کتابخانه‌های عمومی، تولیت قانونی آن به عهده نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور است. نهادی جوان، انقلابی و جهادی که با بهره‌گیری از ظرفیت نسل تازه انقلاب اسلامی متواضعانه و بدون هیاهو مشغول انجام خدماتی ارزنده در زمینه کتاب است. در این گزارش عملکرد نهاد در یک سال گذشته را از نظر خواهیم گذراند.
توسعه کتابخانه‌ها، افزایش کتابخوان‌ها
بنا بر آخرین آمار اعلام شده در حال حاضر ۳۷۲۰ عنوان کتابخانه عمومی در کشور وجود دارد که از این تعداد ۲۷۳۲ عنوان کتابخانه نهادی و ۸۵۴ عنوان کتابخانه مشارکتی، ۲۷ عنوان کتابخانه مستقل و ۱۱۲ عنوان سالن مطالعه است. یکی از اهداف نهاد کتابخانه‌ها، توسعه و افزایش تعداد کتابخانه‌هاست و از همین رو سمت معاونت توسعه کتابخانه‌ها و ترویج کتابخوانی نهاد از عناوین مهم این مجموعه بوده و غالباً از جوان‌ترین و فعال‌ترین نیروهای انقلابی کشور انتخاب می‌شود. بد نیست بدانید مهدی رمضانی، دبیرکل فعلی نهاد، به مدت ۴ سال عهده‌دار این سمت بوده است.
نهاد در یک سال گذشته تعداد ۶۱ باب کتابخانه و ۱۱۲ سالن مطالعه را به بهره‌برداری رسانده است که در نوع خود آمار قابل توجهی است. این تعداد از ابتدای سال ۱۴۰۱ تا امروز، یعنی در مدت زمان ۵ ماه، ۱۲ باب کتابخانه عمومی و ۱۷ سالن مطالعه بوده است که نوید‌بخش اتفاقات مبارک در این حوزه، از جمله بهره‌برداری از کتابخانه‌های مرکزی قم و رشت، در آینده نزدیک است.
کتابخانه مرکزی اندیشه شیروان
از جمله کتابخانه‌هایی که در سال ۱۴۰۰ به بهره‌برداری رسیده می‌توان به کتابخانه مشارکتی امام خامنه‌ای (مدظله‌العالی) کاخک گناباد، کتابخانه عمومی حکیم نظامی شهر تفرش، بخش توسعه یافته کتابخانه بحرالعلوم خلیل آباد، کتابخانه سیار «پیک دانایی ۴؛ طرح های آبادانی و پیشرفت جامع شهرستان باخرز»، کتابخانه عمومی شهدای گلسار شهرستان ساوجبلاغ، کتابخانه عمومی طلوع در روستای قلات، کتابخانه عمومی شهید حججی در اسلامشهر، کتابخانه عمومی شهدای کربکند شهرستان برخوار، کتابخانه عمومی امام رضا(ع) رشت و کتابخانه عمومی شهید سلیمانی قرچک اشاره کرد.
جشنواره کتاب‌خوان و رسانه؛ میعادگاه خبرنگاران
شهریور ۱۳۹۹ فراخوان جشنواره‌ای به نام «کتاب‌خوان و رسانه» از سوی نهاد کتابخانه‌ها اعلام شد که قرار بود به مدت قریب به یک سال آثار اهالی رسانه در حوزه کتاب را از نظر بگذراند. این جشنواره با مشارکت بیش از ۳۰۰ خبرنگار و ارسال ۹۰۰ اثر ادامه پیدا کرد و در نهایت، مراسم اختتامیه ۱۷ مرداد ۱۴۰۰ همزمان با روز خبرنگار برگزار شد که در آنآن برگزیدگان در بخش‌های اصلی، جنبی، رادیویی و تلویزیونی مراکز استانی و بخش ویژه معرفی و تقدیر شدند.
ایده جشنواره کتاب‌خوان و رسانه با هدف زنده‌نگهداشتن فضای کتابخانه و کتابخوانی با استفاده از ظرفیت فضای مجازی و اهمیت نقش مطالعه، تقویت ارتباط رسانه‌ها با کارکنان نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور، مدیران کشوری و استانی و اعضای کتابخانه‌های عمومی، مسئولیت‌پذیری اصحاب رسانه در قبال خدمات و برنامه‌های کتابخانه‌های عمومی، ایجاد زمینه شکوفایی استعدادها و خلاقیت اصحاب رسانه در حوزه ترویج فرهنگ مطالعه و آشنایی بیشتر مردم ایران اسلامی با ظرفیت‌های فرهنگی، خدمات و برنامه‌های موجود در نهاد و در نهایت توسعه گفتگوهای عمومی و نخبگانی درباره کتابخانه‌های عمومی پایه‌ریزی شد. به تازگی مهدی رمضانی دبیرکل نهاد به مناسبت روز خبرنگار دیداری با اصحاب رسانه داشته که در این دیدار، قول برگزاری دومین دوره این جشنواره را داده است. حالا اهالی رسانه چشم‌انتظار فراخوان تازه جشنواره هستند.
دوسالانه کارتون کتاب؛ یک رویداد بین‌المللی
جشنواره دوسالانه «کارتون کتاب» از دیگر جشنواره‌هایی است که در نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور راه‌اندازی شده و تا امروز بازخوردهای رسانه‌ای بسیار داشته است. سال گذشته پنجمین دوره این جشنواره به دبیری سیدمسعود شجاعی طباطبایی برگزار شد که در آن بیش از ۶۶۰ هنرمند از ۶۵ کشور دنیا شرکت کردند و حدود ۱۶۰۰ اثر به دبیرخانه جشنواره ارسال شد که از این حدود ۱۲۰۰ اثر برای انتشار بر روی سایت این دوسالانه انتخاب و در دو بخش حرفه‌ای و آماتور مورد داوری قرار گرفت.
همچنین، در آیین اختتامیه پنجمین دوسالانه بین المللی کارتون کتاب، در ۱۹ آبان ماه ۱۴۰۰، از کتاب این دوره از دوسالانه کارتون کتاب رونمایی شد. امسال که هیچ، اما سال آینده بار دیگر چراغ کارتون کتاب در نهاد روشن خواهد شد و باید منتظر ماند و دید که تصویرگران چهارگوشه جهان چه نقوشی را در ارتباط با کتاب و کتابخوانی خلق خواهند کرد.
راه‌اندازی محافل ادبی؛ ادبا در نهاد
از مهم‌ترین اقدامات نهاد کتابخانه‌ها در سال‌های اخیر، راه‌اندازی بخشی مجزا با هدف برگزاری محافل ادبی، به مدیریت نغمه مستشار نظامی از شاعران شناخته‌شده کشور بوده است.
تا پیش از تأسیس این قسمت نیز کتابخانه‌های عمومی در گوشه و کنار کشور، میزبان رویدادهای متنوع ادبی بودند اما راه‌اندازی این بخش در راستای مدیریت هدفمند این جلسات بوده است. برگزاری برنامه‌هایی چون «راویان بالندگی»، «نهضت خوانش آثار سعدی»، «شب شعر فرستاده مهربانی»، «شب شعر جوانه‌ها»، «عصر شعر سرباز ایران، سردار آسمانی»، «از تبار قلم»، «از کریمه تا رضا (علیهما السلام)»، «حماسه‌سرایان»، «عصر شعر مجازی بیت مقدس»، «عصر شعر مجازی با هم تا بهشت»، «عصر شعر آوای کتابخانه»، «در هجر مهاجر»، «ضیافت همزبانی»، «مسابقه ملی مشاعره رضوی»، «عصر شعر مجازی جهان‌مرد» و چند پویش از جمله «بهار موعود»، «دوست من کتاب»، «مسابقه آوای کتابخانه» و «پویش اقتراح ماسک» از جمله اقدامات این بخش بود که باعث شد مسئولان، چهره‌ها و فعالان فرهنگی و ادبی لب به تمجید از این اقدام نهاد بگشایند.
هدهد سفید؛ کماکان پرطرفدار
از جمله منشورات نهاد کتابخانه‌های عمومی کشور بایست به «کتاب هدهد سفید» اشاره کرد که مخصوص کودکان و نوجوانان است. هدهد سفید با هدف اطلاع‌رسانی و آگاهی بخشی در زمینه کتاب، ترویج فرهنگ کتاب و کتابخوانی، ترغیب کودکان و نوجوانان به مطالعه و انس بیشتر با کتاب و تعمیق دیدگاه مطالعاتی آنان در مواجهه با کتاب منتشر می‌شود.
سردبیر هدهد سفید فریدون عموزاده خلیلی، مرد نام‌آشنای مطبوعات کشور است و مجموعه‌ای از نویسندگان خوش‌قلم نیز تحریریه این کتابچه پرطرفدار را تشکیل می‌دهند. انتشار هدهدسفید به صورت فصلی است و به زودی شماره تابستان آن نیز روانه کتابخانه‌ها خواهد شد.
فصلنامه تحقیقات کتابخانه‌های عمومی و رتبه الف
از دیگر نشریات نهاد کتابخانه‌ها، یک فصلنامه علمی-پژوهشی است که جمع زیادی از صاحبنظران و دانشگاهیان در حوزه کتاب در آن مقالات تازه خود را در اختیار مخاطبان قرار می‌دهند. فصلنامه «تحقیقات اطلاع‌رسانی و کتابخانه‌های عمومی» مجله‌ای است در مباحث عام رشته علم اطلاعات و دانش‌شناسی و موضوعات کتابخانه‌های عمومی و ترویج خواندن. این فصلنامه در سال ۱۳۸۸ از سوی کمیسیون بررسی نشریات علمی وزارت عتف موفق به اخذ درجه علمی- پژوهشی شد. همچنین فصلنامه در جدیدترین ارزیابی و رتبه‌بندی «دفتر سیاستگذاری و برنامه‌ریزی امور پژوهشی و کمیسیون نشریات وزارت علوم، تحقیقات و فناوری» در مردادماه ۱۴۰۱، موفق به ارتقا از رتبه «ب» و دریافت رتبه «الف» شد.
گفتنی است سامانه نشریات علمی جهان اسلام(ISC) نیز این فصلنامه را از جمله نشریات چارک اول محسوب می‌کند. این سامانه، نشریات را برحسب میزان اثرگذاری علمی و استنادهای دریافتی، چارک‌بندی کرده و نشریات چارک اول مؤثرترین نشریات کشور به حساب می‌آیند.
- تهیه گزارش: حامد رضا نژاد
