صلح: پیام ماندگار شجریان

هنرمندنیوز: شجریان نامرادی‌ها و کاستی‌های اجتماعی را چون یک ناظر و یک کنشگر اجتماعی می‌دید. اعتراض هم به بسیاری از روندها و واورنگی‌ها و روندهای اجتماعی حاکم داشت. بیان هم می‌کرد. ولی، هیچ‌گاه برای بیان اندیشه و نظر خود، کنشگری و تغییر فرهنگی و یا اجتماعی از خشم و نفرت سود نبرد و به سمت خشونت کشیده نشد. صلح برترین پیام اجتماعی‌ای بود که او به نسل‌های پس از خود داد. او شخصا با بی‌مهری‌های دورازانتظاری روبه‌رو شده‌بود. لیک در مقام پاسخ نه در مقام دریوزگی درآمد. نه به بیگانه پناه برد و نه زبان به بدگویی گشود و نه به خشم گرایید. او با حفظ آزادگی برای صلح، یکپارچگی و امید اجتماعی خواند. فرهنگ و ادبیات ایرانی به او آموخته بود که بی‌مهری را با عشق، زخم را با مرهم، کاستی را باتدبیر، کژکارکردی را با درستی، خشم را با مهار و دشمنی را باید با صلح چاره کرد. او تحول‌های اجتماعی مهمی را در زندگی خود دیده بود و فراز و نشیب‌های فراوانی را در زندگی تجربه کرده‌بود و یاد گرفته‌بود که افزودن بر طبل خشونت چیزی جز آتش و خون ببار نخواهد آورد. رفتار او بیانگر این بود که او از بن دندان به این شعر فریدون مشیری باور داشت که:

تفنگت را زمین بگذار

که من بیزارم از دیدار این خونبارِ ناهنجار

تفنگِ دست تو یعنی زبان آتش و آهن

من اما پیش این اهریمنی ابزار بنیان‌کن

ندارم جز زبانِ دل، دلی لبریزِ از مهر تو

ای با دوستی دشمن…

درگفتگویی که از او می‌شنیدم، به‌درستی نگران پیامدهای نامعین و غیرِقابل کنترل چرخه‌های خشونت بود. راه‌اندازی جریان‌های خشونت‌بار و نفرت‌انگیز کار در جامعه کار دشواری نیست. ولی، هیچ تضمینی بر امکان کنترل آتش پس از همه‌گیریِ آن نیست. و این حقیقتی است که تاریخ بسیاری از ملت‌ها مهر صحت بر آن نهاده‌است. عشق، دوستی، صلح، و یک‌دیگر را دوست داشتن آفریننده‌ی امید اجتماعی هستند. شجریان از این رو، نه تنها در زمان حیات خود بر این پیام پای فشرد که داستان مرگ خود را نیز بر مبنای صلح و دوستی سرایید. پیام همایون پس از مرگ او روشن و رسا بود. او به شان اجتماعی و حرمت هنر پدر خود اشاره کرد و از هر تلخی حذر داد. هر چند رسانه رسمی از کنار مرگ او با بی‌توجهی گذشت ولی، او با پیام صلح خود در دل مردم ایران ماندگار شد.