مسئولان نسبت به فرهنگ و هنر احساس مسئولیت نمی‌کنند

هنرمندنیوز: رائین خانزاده، هنرمند نگارندۀ ‌قرآن کریم است که توانسته است آیات ‌قرآن را در ابعادی ماورای تصور بر روی اجسامی همچون تار مو و دانۀ برنج بنویسد. آیه‌های قرآن را با هنر آمیخته می‌کند و ساعت‌ها قلم به دست می‌گیرد تا کلام خدا را بر صفحات طلایی و نقره‌ای حک کند. اما با توجه به اوضاع هنرمندان و تعطیلی گالری‌ها و مراکز هنری و نبود کمک دولت به هنرمندان هنر ایران را در این روزهای سخت به کما رفته می‌داند و اعتقاد دارد باید مدت‌ها زمان بگذرد تا هنرمندان بتوانند مثل قبل کارکنند. آن‌چه پیشکش حضور می‌شود، گفتگوی صمیمانه با این هنرمند است که در ادامه می‌خوانید.

از جوانی به ورزش علاقه داشتم

رائین خانزاده، کاتب ‌قرآن کریم، با اشاره به این که از سن ۱۸ سالگی، نزدیک به ۲۲ سال است که در حوزۀ خوشنویسی ‌قرآن فعالیت دارد، گفت: من قبل از این که وارد حرفۀ خوشنویسی شوم، ورزشکار بودم و یکی از اعضای تیم ملی موی‌تای بودم که از ورزش های بسیار سنگین به شمار می‌رود و زمانی که قرار بود از طرف تیم ملی به مسابقات جهانی تایلند اعزام شوم، گذرنامه نداشتم؛ به خاطر همین به سربازی رفتم. وی در ادامه با اشاره به این که خدمت سربازی در آن دوران فروشی بوده است، افزود: من در آن زمان به مادرم گفتم که پول خرید سربازی را به من بده که من بتوانم بلیط بخرم، من دو سال به خدمت می‌روم و پس از آن با این پس انداز و کارکرد خودم، به تایلند می‌روم. خانزاده با اشاره به این که دوران خدمت سربازی در آن زمان بسیار سخت بوده است و کسانی که توان مالی بالایی داشته اند، می‌توانستند خرید خدمت انجام دهند و همین امر موجب شده است که او به خدمت برود، ادامه داد: دوران آموزشی را در یزد گذارندم و پس از آن به بیمارستان بقیه الله (عج) در تهران اعزام شدم و در آن زمان، خیلی دوست داشتم که لباس سربازی بپوشم؛ با این حال در بسیاری از موارد به دلایل بیماری به مرخصی می‌رفتم و در نهایت، روزی که قرار بود یک نامه برای مسئول ‌قرآنی بیمارستان ببرم، جلوی او پا کوبیدم و این مقام بسیار از این حرکت خوشش آمد و مرا به صرف چای دعوت کرد.

این خوشنویس با تجربه با اشاره به این که در همین زمان فرماندۀ او یک تصویر به او نشان داده است که در آن یک خوشنویس هندی، توانسته است در طول مدت ۶ ماه توسط میکروسکوپ، آیت الکرسی را بر روی یک دانۀ برنج بنویسد، اظهار داشت: من در آن موقع نفهمیدم که منظور از برنج، ورق فلزی برنج است یا یک دانۀ برنج و من در پاسخ گفتم که این موضوع کاری ندارد و من هم می‌توانم، اما فرمانده به من گفت که باز تو حرف الکی می‌زنی، اما اگر موفق به این امر شدی، من به تو ۲۰ روز تشویقی می‌دهم. وی نوید ۲۰ روز مرخصی تشویقی را در آن زمان برای خودش یک جرقه و تلنگر دانسته و با اشاره به این که همین امر موجب شد تا تلاش کند که این کار را به سرانجام برساند، تصریح کرد: من در همان زمان، با مداد بر روی یک دانۀ برنج، سورۀ اخلاص را نوشتم که همین امر موجب تعجب فرمانده شد و من در پاسخ به او گفتم که چون تو قسم ‌قرآن خورده ای، باید ۲۰ روز تشویقی را به من بدهی، حال آن که ۲۰ روز تشویقی در آن زمان تنها به کسانی تعلق می‌گرفت که زیر تانک می‌رفتند و بیشترین مدت زمان مرخصی تشویقی، توسط فرماندۀ پادگان و در نهایت یک هفته بود.

خانزاده، با اذعان به این امر که در آن زمان من به رئیس بیمارستان معرفی شدم تا برای گرفتن این مرخصی به واحد ‌قرآن و عترت سپاه پاسداران انقلاب اسلامی مراجعه کنم، خاطر نشان کرد: در آن جا نیز تشویق شدم که در نمایشگاه بین المللی ‌قرآن شرکت کنم و یک برگ چک ۵۰ هزار تومانی نیز به من داده شد تا بتوانم برای شرکت در نمایشگاه، با آن، کت و شلوار تهیه کنم و به جای ۲۰ روز مرخصی تشویقی، یک ماه با لباس شخصی در نمایشگاه ‌قرآن فعالیت کنم، من نیز این موضوع را پذیرفتم.

با نگارش ‌قرآن به دیدار مقام معظم رهبری دعوت شدم

این هنرمند خوشنویس، با اشاره به این که در آن سال توانسته است با ۲۰ هزار تومان یک دست کت و شلوار برای حضور در نمایشگاه تهیه کند و مابقی پول را برای کمک خرج خانه، به مادرش هدیه کرده است، یادآور شد: من نیز در همین زمان تعدادی دانۀ برنج تهیه کردم و آیاتی از ‌قرآن را روی آن نوشتم و به نمایشگاه رفتم و در آن زمان، سردار ذوالقدر، جانشین فرماندۀ کل سپاه به بازدید از نمایشگاه آمد و از من درخواست کرد تا نمونه‌ای از آثار خود را به مقام معظم رهبری هدیه کنم و این اثر به دفتر مقام معظم رهبری ارسال شد و همان جا بود که از من دعوت شد تا به دیدار رهبری بروم و بر خلاف تصور من که فکر می‌کردم، باید جوی رسمی بر این دیدار حاکم باشد، مقام معظم رهبری، با من دقیقاً مثل خودم رفتار کرد.

مقام معظم رهبری از من خواستند که در مسیر قرآن قدم بردارم

خانزاده، با اشاره به این که مقام معظم رهبری در این دیدار یک شال به او هدیه داده است و او را مورد تفقد قرار داده است، گفت: مقام معظم رهبری از من خواستند که من این مسیر را ادامه دهم و در همین زمان، با رؤسای جمهوری وقت نیز دیدار و گفتگو داشتم و پس از آن نیز زمینه های دیدار با مقامات و رؤسای جمهور کشورهای مختلف فراهم شد و همان جا بود که تصور کردم این کار، چقدر کار خوبی است و من نیز از این فعالیت خوشم آمد.

وی در ادامه، با اشاره به این که از روز اول ورود به ورزش به دنبال رسیدن به شهرت بوده است و تنها به این خاطر در مسابقات روزشی حضور پیدا می‌کرده است که عکس او بر روی جلد روزنامه‌ها چاپ شود، افزود: من در رینگ مبارزۀ ورشی بسیار کتک می‌خوردم و شاید کلاً ۲ بار عکس من در دو روزنامۀ فرعی غیر مشهور چاپ شد، اما در نهایت در مدت ۲۰ روز از زمانی که بحث هنر نگارش ‌قرآن توسط من مطرح شد، نه تنها روزنامه ها، بلکه صدا و سیما و دیگر رسانه‌ها نیز برای مصاحبه با من آمدند و خود به خود مسیر شهرت را طی کردم.

این هنرمند خوشنویس با اذعان به این امر که گذراندن این دوره، موجب شد تا برکت این کار در هنر و زندگی او به عینه مشاهده شود، ادامه داد: فعالیت من در عرصۀ این هنر ادامه پیدا کرد تا قرار بر این شد که من با حضور در کشورهای مختلف نمایشگاه برگزار کنم و در همین زمان به کشورهایی همچون تاجیکستان، عراق، ترکیه و بوسنی سفر کردم و در این زمان، استقبال مخاطبان خارجی نیز مرا به شعف آورد.

پای ‌قرآن را به خانۀ مسیحیان باز کردم

خانزاده، با اذعان به این امر که این هنر، نه تنها توسط مسلمانان، بلکه توسط مسیحیان نیز مورد استقبال قرار می‌گرفته است، اظهار داشت: در کشور بوسنی، یک شهروند از من خواست تا یک قطعه به او هدیه بدهم و من نیز سورۀ توحید را نوشتم و به او هدیه کردم و پس از آن یک ‌قرآن و یک رحل نیز از من خرید و پس از آن به من گفت هر کس که به خانۀ من می‌آمد، ‌قرآن را باز می‌کردم و سورۀ توحید نگاشته شده بر روی دانۀ برنج را با ذره بین به او نشان می‌دادم و همین جا از این موضوع خشحال بودم که پای ‌قرآن را به خانۀ یک مسیحی باز کرده ام و این موضوع برای من مایۀ افتخار بود که یک آیه از ‌قرآن و یک ‌قرآن باز را در خانۀ یک مسیحی به نمایش درآوردم و معتقد بودم که کار فرهنگی یعنی همین. وی با اشاره به این که فعالیت او در همین زمان به شدت اوج گرفته بوده است و موارد جذاب دیگری را برای کتابت ‌قرآن امتحان کرده است که می‌توان به کاغذ و تار مو از همین موارد اشاره کرد، تصریح کرد: بعدها فهمیدم که چشم من با بقیۀ افراد فرق می‌کند و من می‌توانم مثل آب خوردن با مداد بر روی تار مو بنویسم و این مورد را پزشکانی که چشم مرا مورد آزمایش قرار داده بودند، تأیید کردند.

خانزاده، عدم وجود لرزش دست را یکی از عوامل مهم در این هنر دانسته و با اشاره به این که این ویژگی موجب شده است تا مدتی نیز در تیم ملی تیراندازی جمهوری اسلامی ایران عضویت داشته باشد، تأکید کرد: فعالیت من در تیم ملی تیراندازی نیز دوامی نیاورد، چرا که آن قدر به ‌قرآن علاقه داشتم که هیچ فعالیتی، از جمله عضویت در تیم ملی تیر اندازی نیز به چشم من نمی‌آمد.  این هنرمند با سابقۀ خوشنویسی، خواند آیات ‌قرآن را یکی از عوامل مهم تقویت بینایی در چشم و نور چشم بر شمرده و با اشاره به این که این موضوع را بارها و بارها به اطرافیان خویش نیز گوشزد کرده است؛ یادآور شد: من توانستم این موضوع را ثابت کنم و نشان دادم که اگر روز اول توانستم روی یک دانۀ برنج یک سورۀ توحید بنویسم، امروز نشان دادم که می‌توانم پس از گذشت مدتی، بیش از ۱۶۰ خط از ‌قرآن کریم را بر روی یک دانۀ برنج کتابت کنم.

نگارش ‌قرآن نور دیده‌ام را بیشتر کرده است

وی، با تأکید بر این امر که در مدت زمان فعالیتش در این حوزه، نه تنها چشم او ضعیف نشده است، بلکه قوی تر هم شده است، گفت: اگر یک هنرمند مینیاتور یا تذهیب و یا قلم زنی، مدت ۱۵ سال یا بیشتر در حرفۀ خود به فعالیت ادامه بدهد، با عینک بزند، اما من نه تنها چشمم ضعیف نشده است، بلکه روز به روز می‌توانم ریزتر از قبل بنویسم و این موضوع به برکت و نور ‌قرآن در چشم من باز می‌گردد، چرا که این موضوع ثابت شده است که خواندن آیات ‌قرآن و حتی دیدن آیات ‌قرآن، انسان را آرام می‌کند. خانزاده، با اذعان به این امر که او زمانی که بناست بر روی یک تار مو آیاتی از ‌قرآن را بنویسد، زمانی که نبض او کوچک ترین تپشی داشته باشد، قلم او از مسیر خط خارج می‌شود، افزود: نلرزیدن دست من موجب می‌شود که من بتوانم روی تار مو آیات ‌قرآن را بنویسم و به همین خاطر، اعتقاد دارم که زمانی که ‌قرآن می‌نویسم به شدت آرامم و تمرکزم کامل بر روی نگارش ‌قرآن است.

آرامش ناشی از خواندن قرآن در زندگی به من ثابت شده است

این هنرمند خوشنویس با اذعان به این امر که اعتقاد دارد، آرامش ناشی از خواندن و کتابت ‌قرآن به او ثابت شده است و او به برکت ‌قرآن توانسته است این موضوع را به اطرافیان خویش نیز ثابت بکند، ادامه داد: اولین باری که ‌قرآن طلا ساختم، موقعی بود که یک کشیش امریکایی یک ‌قرآن را پاره کرد و من، در آن موقع تصمیم گرفتم که ‌قرآنی بنویسم که نه آتش بگیرد، نه پاره شود و نه مورد حملۀ موریانه‌ها قرار بگیرد و برای این کار، به این نتیجه رسیدم که تنها چیزی که این ویژگی‌ها را دراد، طلا است، اما وسع خرید طلا نداشتم. وی با اشاره به این که در آن زمان به امارات متحدۀ عربی سفر کرده است و با یک تاجر اماراتی ملاقات کرده است و به او گفته است که من می‌خواهم برای پاسخ دادن به این فرد آمریکایی این کار را بکنم و به او بگویم که اگر تو یک ورق کاغذی از ‌قرآن را به آتش می‌کشی، مسلمانان آن قدر به ‌قرآن اعتقاد دارند که ورق طلای آن را می‌سازند؛ اظهار داشت: این تاجر جواهرات در دبی هزینۀ ساخت این ‌قرآن را تقبل کرد و پس از ساخت این ‌قرآن از جنس طلا، خبرش در سراسر کشور امارات پیچید که یک ‌قرآن در این کشور با جنس طلا و جواهر ساخته شده است و بعد از آن تلاش کردم با وسع خودم بر روی نقره و قطعات آب‌کاری شده با طلا نگارش ‌قرآن را انجام بدهم و دست به تولید جنسی از ‌قرآن بزنم که تا کنون در دنیا نبوده است.

خانزاده، با اذعان به این امر که تا به امروز هر یک از نسخ ‌قرآن که ساخته است، با نسخۀ پیشین تفاوت هایی خاص دارد و هر کدام جنبۀ هنری متمایز و متفاوتی را دارد، تصریح کرد: بسیاری از افراد علاقه‌مند بوده‌اند که این هنر را یاد بگیرند و من نیز اخلاقی خاص دارم و اعتقاد دارم که روزی انسان دست خداست و برخی نیز در مقابل، معتقد هستند که اگر فن و حرفۀ خویش را به دیگری بیاموزند، روند کار به گونه‌ای پیش خواهد رفت که درآمد آنان قطع خواهد شد. وی با اشاره به این که امروز کسانی هستند که یا برابر از او بزرگتر می‌نویسند و تا به امروز هیچ کس در دنیا نتوانسته است که به نگارش ‌قرآن را در حد و اندازه‌ای که او می‌نگارد، انجام بدهد، تأکید کرد: تصور نمی‌کنم کسی فعلاً بتواند در این سطح نگارش ‌قرآن را انجام دهد و تنها کسی که می‌تواند این کار را انجام دهد، دختر من است و قول می‌دهم با ذوقی که دارد، بتواند در سنین ۱۴ یا ۱۵ سالگی ‌قرآنی کامل را بنویسد، حال آن که مادرش نیز علاقه به خطاطی دارد و این مسیر را ادامه می‌دهد.

تلاش کردم در مواجهه با قرآن طوطی‌وار عمل نکنم

خانزاده، با تأکید بر این موضوع که در تمامی مراحل زندگی تلاش کرده است که معنی ‌قرآن را بفهمد و طوطی‌وار عمل نکند که بنویسند و برود و ادعا کند که مسلمان است، یادآور شد: مسلمانی به این نیست که تو آیات ‌قرآن را بخوانی و متوجه نباشی که این کتاب آسمانی، در معنا به تو چه می‌گوید، چرا که خداوند کتابی فرستاده است که تمام فوت و فن و تکنیک‌های زندگی را به تو گفته است و در روز قیامت نیز از دستورالعمل های همین کتاب، بندگانش را بازخواست می‌کند و به کسانی که درخواست می‌کنند تا آنان را به دنیا باز گرداند تا بتوانند از رهنمودهای ‌قرآن استفاده کنند، می‌گوید که دیر است و الأن فایده‌ای ندارد. وی با اذعان به این امر که زمانی که یک کتاب کامل و جامع در ۳۰ جزء برای من در نظر گرفته شده است که حتی معنی آن به زبانی که من سخن می‌گویم، موجود است و من نیز می‌توانم بی هیچ بهانه‌ای آن را بخوانم، دیگر نمی‌توان بهانه‌ای در دست داشت، گفت: ‌قرآن تمام راه حل های موجود برای مشکلات زندگی را به بشر گوش‌زد کرده است و برای مثال می‌توانم بگویم یکی از مهم ترین چیزهایی که من از ‌قرآن یاد گرفته ام، این بوده است که خدا در ‌قرآن گفته است که اگر تو تنها از من بخواهی، من تو را از همه چیز بی نیاز می‌کنم.

برکت قرآن از آسمان به زندگی من می‌بارد

خانزاده، با تأکید بر این که تا به امروز در زندگی با هیچ کس کاری نداشته است، افزود: من در اتاق شخصی خود می‌نشینم و کارم را می‌کنم و او که باید خبر را به گوش مخاطبان این هنر برساند، می‌رساند و می‌گوید که من یک نسخه از این ‌قرآن را می‌خواهم و این اتفاق می‌افتد که در حین انجام کار می‌آید نسخه را از من می‌خرد و وقتی هم که صحبت خرید می‌شود، خود خریدار قیمت آن را تعیین می‌کند و باید بگویم که تا به امروز برای هیچ یک از ‌قرآن هایم قیمت تعیین نکرده ام.

• مهدی احمدی