فرهنگ

نام شجریان با مفهوم‌هایی چون شکوهِ هنرِ موسیقی و آواز، زیبایی و عشق عجین شده‌است. بر این‌ها باید پیام صلح، آزادی و امید اجتماعی را افزود. او هنرمندی بود که زندگی در ساحت‌های مختلف را تجربه کرده، تحول‌های اجتماعی بزرگی را دیده، جهان دیده و با مردمانی گوناگون گفتگو کرده‌بود. افزون بر اینها کتاب خوانده و با ادبیات داستانی و شعر آشنایی داشت. از این رو مرد آزموده‌ای بود و فهمی ژرف از ساحت انسانی، عشق و عرفان و زندگی اجتماعی داشت...

من استاد شجریان را اغلب در خانه موسیقی دورادور در برنامه‌هایی که آنجا برگزار می‌شد می‌دیدم.

چندین سحر بدمد و چندان شب برود تا نبودش آسان شود؟

وزیر سابق فرهنگ و ارشاد اسلامی از استاد مهدی محقق به عنوان ستاره آسمان علم وادب یاد کرد و به مقام شامخ این استاد عرصه فرهنگ و ادب و علم ادای احترام کرد.

اگر به این گونه کارکرد و اثر گذاری روانشاد شجریان از نگاهی فراخ بنگریم من با آنچه شما پرسیدید دمسازم زیرا خنیا یا موسیقی هنری است که کارایی بسیار دارد. بیش از هر هنری دیگر در دل خنیا دوست کارگر می‌افتد، او را به شور می‌آورد از همین روی در فرهنگ و هنر ایرانی هنر...

فقدان استاد محمدرضا شجریان فاجعه بسیار غم‌انگیزی بود که به موسیقی ما ضربه بزرگی زد. به گمان من آقای شجریان جزو معدود هنرمندانی بودند که اندیشه ورزی و توجه به اصول و پایه‌ها ی اهمیت کار هنری را در جامعه از خودشان به یادگار گذاشتند. این موضوع بسیار مهمی  بود. در دوران فعالیت شان در خانه موسیقی هم این اندیشه ورزی بر دیگر اعضا و موسیقیدانان هم بسیار اثر گذار بود.

 آشنایی من با استاد شجریان به پیش از انقلاب و حضورایشان به همراه گروه شیدا در جشن هنر شیراز باز می گردد. ولی آغاز همکاری من با ایشان از دوران گروه چاووش بود که آثار زنده یاد محمدرضا لطفی و دیگر هنرمندان را اجرا می کردیم که آقای شجریان هم خواننده ی آن آثار بودند...

در تاریخ هنر و در چهار گوشه دنیا، نوابغ بزرگی در زمینه‌های مختلف هنری آمدند که آثارشان ماندگار و الهام بخش بوده برای دیگرانی که مشتاق و محتاج زیبایی و کمال هستند. هنر از این بابت دل انسان را تصرف می‌کند، البته به شرطی که به آن مقام رسیده باشد که دل انسان مشکل پسند، صاحب نظر و همچنین صاحب دل را تصرف کند.

از محمدرضا شجریان و صدای یگانه‌اش که به مرامی ناب از هنر آمیخته بود زیاد دیده، شنیده و خوانده­ایم و این روزها چه بسا بیشتر. اما آنچه مرا مجذوب تا همیشه­­ی او کرده است، شیدایی بی همتایش به آوای هستی بود. ندایی که در صوت، کلام و تصویر در جست و جویش بود...

مجموعه چیزی که از استاد شجریان در ذهن من وجود دارد یک شخصیت والاست، هنرمندی بزرگ بود، یک مرد سیاسی بود، مردمی بود، اجتماعی و شخصیتی بود که در مسیر زندگیش از چیزی هراسی به دل نداشت. درخاطرم هست که استاد بهاری همیشه می گفتند یک هنرمند باید چشمش پاک باشد. دستش پاک باشد...

من با استاد شجریان نسبت خویشاوندی دارم و یادم است اوایلی که انقلاب شده بود در یکی از جشن‌های خانوادگی، ایشان را دیدم و صحبت از کارهای جدید شد، آن موقع تازه کار بر آستان جانان منتشر شده بود، سوال کردم آقای شجریان شما چرا با سنتور نوازهایی که قبلا کار می‌کردید همکاری نمی‌کنید و با ایشان کار می‌کنید؟...

من به عنوان یک دوستدار موسیقی ایرانی وقتی نگاه می‌کنم و روند موسیقی اصیل ایرانی را پی گیری می‌کنم می‌بینم که به راحتی می‌توانیم آواز ایران را به دو دوره‌ی قبل و بعد از استاد شجریان تقسیم کنیم. حضور یک نفر توانسته است این قدر شاخص‌ها و معیارهای هنری آواز اصیل ایرانی را ارتقا بدهد که در واقع قبل و بعد از حضور او متفاوت و دیگرگونه می‌شود...

من همیشه خواسته‌ام به بهترین وجهی که برایم امکان دارد،  از هنرمندان بزرگ مملکت مان قدر شناسی کنم و خالصانه در مقابل آنها تعظیم کنم. اینطور بود که وقتی استاد شجریان در بزرگترین و مهم ترین سالن پاریس (سارا برنارد) کنسرت داشتند، عرق هم وطنی‌ام به جوش آمد..

جریان در عرصه موسیقی ایرانی یک پژوهشگر است؛ حقیقت‌ جویی‌ خستگی ‌ناپذیر که تمام تلاش خود را معطوف به یافتن معرفت و اشراف بر قد و بالای این سنت ساخته تا آن جان را باری دیگر با کالبدی در خورِ عصرِ کنونی احضار کند و مخاطبان تشنه را با چهرۀ آن زیباروی گریز پا روبرو کند...

اگر با خودمان صاف و صادق باشیم مگر می شود به آقای شجریان احترام نگذاشت و دوستش نداشت.

اين كه مى‌نويسم شجريانِ هنرمند از آن است كه نمى توان چنين عنوانى را به هر آن كه با هنر سر و كار دارد داد. دريغا كه با او رفت و آمدِ دوستانه نداشتم چنان كه مثلاً با دوستِ فقيدم محمدرضا لطفى داشتم. پس اين براستى استادِ موسيقي آوازى ايران را چند بارى بيش نديدم...

ایتالیا و ایران روابط دیرینه‌ای دارند. وارثان دو تمدن بزرگ هستند که همواره با هم گفتگو و تعامل داشته‌اند. این دو کشور بخصوص تا عصر حاضر همواره روابط نزدیکی را در همه زمینه‌ها حفظ کرده اند. من از بدو ورودم به ایران، علیرغم تفاوتهایی که طبیعتا وجود دارند، تحت تاثیر مشابهت‌های زیاد بین دو ملت قرار گرفتم.

زمانی که من ایران بودم با آقای شجریان کار مشترکی نداشتیم ولی در ۱۴-۱۵ سال گذشته نزدیکی به خصوصی بین ما ایجاد شد بطوریکه ۱۵ سال پیش وقتی بعد از ۳۰ سال برای اجرا با ارکستر سمفونیک به ایران آمدم آقای شجریان جزو اولین افرادی بودند که به کنسرت آمدند..

استاد شجریان در رشته موسیقی سنتی بودند و من در حوزه ی کلاسیک و این دو مقوله و دنیای متفاوت هستند. به این دلیل نمی توانم نظر دقیق تکنیکال راجع به کارشان بیان کنم...

جایگاهی که ایشان در آواز ایرانی کسب کرده اند، جایگاه بسیار رفیعی ست. به اعتقاد من وقتی می‌خواهیم نمره ای به یک خواننده بدهیم نمره‌ ی مهم را به آواز او می‌دهیم...