اجرای تئاتر همیشه یک ضرورت است

هنرمندنیوز: نمایش «گرگاس ها» یا روز به خیر آقای وزیر به کارگردانی «حمیدرضا نعیمی» در سال اصلی تئاتر شهر روی صحنه است، نمایشی با درون مایه ای طنز و نگاه های  ریز سیاسی اجتماعی ، با مساعدت «رها خوب زاده» بعد از تماشای این تئاتر گفتگویی داشته ایم با عوامل اجرا که با هم می خوانیم.

*از حال و هوای سالن اصلی تئاتر شهر و گرگاس ها برای ما بگویید.

رامین ناصر نصیر: سالن اصلی تئاتر شهر نزدیک به یک سال مسکوت شده بود و بازگشایی آن شوق انگیز است، هم برای ما که تئاتر کار می کنیم و هم تماشاگران، سالن اصلی به شکلی پیشانی کل تئاتر کشور است و خوشحال هستم با نمایش ما سالن بازگشایی شده و از اینکه در دوران تعطیلی سالن بازسازی و تجهیز شده خیلی خوشحال هستم و در شرایط خوبی بازگشایی شد.

نیلوفر رازمند: با توجه به شرایطی که کرونا ایجاد کرده بود و سالن اصلی هم بخاطر تعمیرات تعطیل بود کار گرگاس ها اولین اجرایی است که در این سالن انجام می شود، باعث شده که تئاتر شهر حال و هوای خیلی خوبی داشته باشد مخصوصا که یک کار کمدی است و این فضای لطیف تری به کار می دهد.

سعید اسفندیاری: حال و هوای سالن اصلی با توجه به اینکه ترس از بیماری وجود دارد اما خوب است، عشق در کسانی که عاشق تئاتر هستند، چه آنهایی که کار می کنند و چه آنهایی که می بینند، آنها را به سمت سالن اصلی می کشاند و می آیند کار را می بینند و لذت می برند، گرگاس ها هم با توجه به این اجرایی هایی که تا حالا داشته، خیلی خوب توانسته با تماشاگر ارتباط برقرار کند و از تشویق ها و چهره تماشاگر چه در حین کار و چه در پایان کاملا مشخص است که بسیار لذت برده اند، ضمن اینکه کار گرگاس ها کار بسیار شریف و قابل احترامی است و تمام اتفاقات آن درست و به جا انجام می‌شود.

دنیا فتحی: من سال‌های زیادی کار هنری انجام داده ام اعم از بازیگری کارگردانی دوبله رادیو و … که بعد از گرگاس ها فکر می کنم باید همه فعالیتهای هنری که تا به حال داشته ام را کنار بگذارم، گرگاس ها به من زندگی دوباره داد و تلالو روشنایی و امید را در من روشن کرد، فکر می کنم بازی کردن در سالن اصلی تئاتر شهر می تواند یکی از دغدغه ها و آرزوهای بچه های بازیگری باشد که این توفیق بزرگی است اما جدا از این، اینکه با یک کارگردان اسطوره کار کنید یه اتفاق خیلی خوب برای من بوده است و کار کردن با گروه شایا و داشتن سهم هرچند کوچیک در کار گرگاس های آقای نعیمی برای من بزرگ‌ترین اتفاق است و به آن افتخار می کنم.

مقدی شامیریان: سالن اصلی تئاتر شهر بعد از یک سال رکود و خواب و بی حالی با جان گرفتن گرگاس ها جان تازه ای گرفته است، بالا و پایین رفتن از پله های پشت صحنه، آماده کردن لباس های بازیگران و گریم و گرم کردن قبل از اجرا همه بعد از این همه مدت انگار دلچسب تر شده است، البته که ترس و نگرانی برای سلامتی خود و بقیه وجود دارد اما با همه این ترس ها و نگرانی ها و رعایت کردن ها انگار یک هدف والاتری وجود دارد که در واقع همه عوامل و روی صحنه و پشت صحنه با اون انرژی حرکت می کنند.

*به نظر شما ضرورت تئاتر و هم چنین ضرورت اجرای گرگاس ها در جامعه چیست؟

نیلوفر رازمند: تئاتر بازنمودی از واقعیت یک جامعه است و ‌تماشاگران با قسمتی از واقعیت جامعه روبه رو می‌شوند، گرگاس ها از آنجایی که یک کمدی سیاسی است و تماشاگران می آیند و با قسمتی از واقعیت زندگی شان روبه رو می شوند برای آنها جذاب است.

مقدی شامیریان: تئاتر تغذیه روح جامعه است، بدون تئاتر  ذهن و درون جامعه به مرور فرسوده و پوسیده می شود و قطعا رشد و تحولی نخواهد داشت، نمایش گرگاس ها یک نمایش طناز و نزدیک به احوالات این روزهای ما، جهان و جامعه است و در واقع در ژانر کمدی با یک زبان شیرین به تصویر کشیده می شود، شاید مخاطب این روزهای ما به چنین شیوه اجرایی بیش تر نیاز داشته باشد که یک مقدار حالش بهتر بشود، اجرای تئاتر همیشه یک ضرورت است در هر ژانری، در هر مقطعی از زمان و برای همه گروه های سنی.

رامین ناصر نصیر: اصولا هنر نوک پیکان میل به تغییر در جامعه است، همیشه انسان یک ذهنیت درباره آینده دارد ومی خواهد آینده ش رو جور دیگری بسازد و دست به عمل زدن ریسک هایی دارد ولی در هنر همیشه این امکان است که بدون اینکه با ریسک های عمل در دنیای واقعی روبه رو شویم، تخیلات را به ظهور می رسانیم، هر چیزی را در تئاتر می‌توان به آزمایش گذاشت و نتیجه اش را دید و در واقع آزمایشگاه هنر و تئاتر یک جور پیش نسخه است برای تغییر یک جامعه، بنابر این تئاتر یکی از مترقی ترین جلوه گاه های افکار انسان برای ساختن آینده است، گرگاس ها از این جهت که یک اجرای مفرح و کمدی است، بخاطر مشکلات جامعه و نامیدی مردم و… می توانست جزو بهترین گزینه ها برای رفع سکوت تئاتر بعد از این همه مدت باشد.

دنیا فتحی: به نظر من تئاتر به عنوان هنر ششم در روند فرهنگی جامعه موثر است و در کنار دیگر هنرها فرهنگ یک جامعه رو تشکیل می دهد و هر جامعه ای که در فرهنگ غنی باشد قطعا در سیاست در اقتصاد در اجتماع و… هم غنی خواهد بود، تاثیر تئاتر در جامعه خیلی مهم است و باید پویا باشد، تئاتر ناگفته ها را با زبان خاص خودش می‌گوید و جایگاه ویژه ای در روشنگری دارد بعد از مدتی که تئاتر تعطیل بود و افسردگی گریبان تئاتری ها راو گرفته بود، اجرای گرگاس ها اتفاق خوبی بود، گرگاس ها یک کار سخت و با مهندسی سخت از نظر کارگردانی، طراحی صحنه، نور و… است که ضرورت اجرای آن در این ایام زیاد بود تا مردم بیایند و با دیدن یک کار خوب حالشاون خوب شود.

سعید اسفندیاری: تئاتر مادر همه هنرهای دنیاست، مگر می شود هنر نباشد؟ اگر هنر نباشه یک قسمت زیبای زندگی آدمیزاد از بین رفته است، تئاتر روی شخصیت مخاطب اثر می گذارد حتی کسانی که کتاب نمی خوانند یا از این فضا دور هستند با دیدن تئاتر تاثیر خوبی گرفتنه اند، همه اتفاقات در تئاتر بصورت دم به دم و در لحظه است، هر چیزی که تماشاگر باید بگیرد، از دم بازیگر از انرژی بازیگر در لحظه می‌گیرد، تئاتر سختی های زیادی دارد و به همان اندازه لذت.

*تئاتر ایران در چه جایگاهی قرار دارد و وضعیت تئاتر معاصر ایران را چگونه می بینید؟

مقدی شامیریان: با توجه به وضعیتی که در یک سال اخیر گریبان گیر همه چه در ایران و چه در جهان شده، تئاتر ایران هم از گزند این داستان در امان نبوده و خیلی خسارت دیده است، منظور از تئاتر ایران همه آن آدم ها و نفس های زنده ای است که تئاتر را خلق می کنند و هم از این راه امرار معاش می کنند و هم تامین معاش ذهن و فکر جامعه را انجام می دهند، همه این ها دچار بحران و مشکل شده است و اگر تدبیر درستی اندیشه نشود و سهل انگاری بشود، خسارت بیشتر و بیشتر می شود، حذف تئاتر و تفکر از جامعه خطرناک است و اثرات جبران ناپذیری در آینده کوتاه خواهد داشت، هر جامعه ای بدون تئاتر و تفکر، ترسناک و تاریک است.

سعید اسفندیاری: از نظر من جایگاه تئاتر در میان مردم ایران خوب است، از تاریخچه قدیم ایران مشخص است که ایرانیان همیشه یک تعلق خاطر نسبت به نمایش دارند، نمایش های مذهبی، رو حوضی و… هم چنان هم این تعلق خاطر وجود دارد، از چهره تماشاگرهایی که می آیند و کار ما را می بینند مشخص است که بعد از یکسالی که تئاتر نبوده، آمده اند و دارند نمایش می بینید، چه لذتی دارند می برند، انگار که یک اتفاق بزرگ را از زندگی شان گرفته اید و بعد از یک سال به آنها پس داده اید و حالا دارند با یک ولع خاصی نگاه می کنند.

دنیا فتحی: از نظر من جایگاه تئاتر ایران جایگاه خوبی نیست، مسئولین برای بودن تئاتر تلاش نمی کنند و به آن پرداخته نمی شود، تئاتر بخاطر وضعیت کرونا و تعطیلی سالن های نمایش مختلف بیمار شده است، امیدواریم که در ماه های آینده شاهد زنده شدن و جوانه زدن دوباره تئاتر باشیم.

رامین ناصر نصیر: به رغم تفاوت‌هایی که ایجاد شده، تئاتر مثل گذشته مختص یک قشر خاص روشنفکر نیست، خیلی از جوان ها پایشان به تئاتر باز شده و پیگیر تئاتر هستند اما هم چنان تعداد آدم هایی که فکر می کنند تئاتر یک هنر تجملاتی است و هیچوقت پای آنها به سالن های تئاتر باز نشده، خیلی زیاد است، بنابراین تا زمانی که تئاتر تبدیل به یک هنر مردمی شود و جزو سبد فرهنگی خانواده ها قرار بگیرد راه زیادی مانده است، جایگاه تئاتر ایران در قیاس با بقیه دنیا از جهت تماشاگران جایگاه خیلی محکمی نیست و هم چنین از جهت ارتباط با تئاتر جهان خیلی محدود هستیم، فقط چند مورد نمایش در جشنواره فجر داشتیم که همان هم امسال به دلیل کرونا نداشتیم و مسئله مهم دیگر ما درام نویسی است، در تئاتر ما، درام نویسی بیش از آنکه متکی به متن قرص و محکم ایرانی که نمایش نامه نویسان ایرانی راجع به شرایط خودمان می نویسند باشد متکی به ترجمه متون خوب خارجی است که نیاز است در نمایش نامه نویسی رشد بیشتری داشته باشیم و نمایش نویسهای متبحر که هم از لحاظ فنی در درجه خوبی باشند و هم متاثر از اتفاقات جامعه باشند داشته باشیم که تماشاگر بتواند در کارهای آنها خودش را بازیابی کند، برای همه این ها نیاز است که تئاتر خیلی بیشتر جدی گرفته شود هم از لحاظ سیاست گذاری ها و هم اینکه راهش را در بین مردم پیدا کند.

نیلوفر رازمند: وضعیت تئاتر خیلی خوب پیش می رفت و نسبت به قبل خیلی بهتر شده بود اما کرونا ضربه بزرگی به تئاتر زد ولی به نظر من با آدم هایی که جدید هستند و دارن کار می کنند و تحصیل کرده هستند به سطح بالاتری داریم می رسیم هر چند سانسور و ممیزی زیاد داریم.

*به نظر شما چه پیش روی تئاتر ایران است؟

رامین ناصر نصیر: من نسبت به آینده تئاتر بدبین نیستم و نسل های جدیدی که می آیند آدم های نوجویی هستند که سعی می کنند زبان خودشان را پیدا کنند و ارتباط ویژه ای با تماشاگر برقرار کنند، بنا براین فکر می کنم هر چه که جلو می رویم اتفاقات خوبی می افتد، هرچند ماجرای همه گیری کرونا لطمه بزرگی به تئاتر زد و هنرمندان تئاتر به لحاظ معیشتی ضربه خوردند برگشت به حالت قبل نیاز به حمایت دولت دارد و غیر ممکن نیست.

دنیا فتحی: من واقعا هر چه که فکر می کنم نمی توانم جوابی به این سوال بدهم چرا که هیچ ثباتی در جامعه تئاتری نمی بینم، بازهم دستخوش سیاست و اتفاق هایی خواهیم شد که باعث می شود من نتوانم هیچ قضاوت و پیش داوری درباره تئاتر کنم.

سعید اسفندیاری: با توجه به کم لطفی که واقعا مسئولین به تئاتر دارند، این پویایی تئاتر در جامعه یه اتفاق عجیب و خوشایند است، اگر هر جای دنیا از مشکلاتمان بگوییم و بگوییم که با این شرایط کار می کنیم قطعا تعجب می کنند، به نظر من با وجود این همه کم لطفی، همیشه تئاتری ها سعی دارند اتفاق خوبی را رقم بزنند.

مقدی شامیریان: اینکه چه چیزی پیش روی تئاتر ایران است بستگی به عوامل و شرایطی دارد، از یک طرف خوشبین هستم به وجود آدم هایی که روند اوضاع را بهتر خواهند کرد، آدم هایی که رسالت بزرگی بر دوش خود نسبت به جامعه دارند و آینده نگر تر هستند و از یک طرف بدبین هستم به شرایطی که اگر فکری به حالش نشود به ضرر همه ما خواهد بود، امیدوارم تعداد و قدرت آدم هایی که دغدغه رشد فرهنگی جامعه را دارند روز به روز بیشتر بشود.

نیلوفر رازمند: امیدوارم با این وضعیت کرونا اتفاق های خوبی بیفتد، من فکر نمی کنم بد باشد چون داریم می بینیم که کارهایی که نوشته می شود یا اجرا می رود به سمت و سوی خوبی می رود، یکی از مشکلات اصلی تئاتری ها مشکلات اقتصادی است و خیلی‌ها به همین دلیل نمی توانند کار کنند که اگر به آنها میدان داده شود، سالن تعلق بگیرد، به آنها توجه شود فکر می کنم آینده خوبی داشته باشد.

عباسعلی اسکتی