هنرمند نرخ ندارد!/ مردم معیار سنجش هنرمند هستند
- شناسه خبر: 15177
- تاریخ و زمان ارسال: ساعت
هنرمندنیوز: شهروز ملک‌آرائی، در گفتگو با خبرنگار رادیو و تلویزیون هنرمند، با اشاره به این که آموزش در دوبله تنها از طریق نشستن در کنار گویندگان، مشاهدۀ رفتار آن‌ها و چگونگی گویندگان برای افراد اتفاق می‌افتد و شاید کلاس‌های آموزش گویندگی، آن گونه که باید در این روند تأثیری ندارد، گفت: کسانی که می‌خواهند در این مسیر گام بردارند باید در کنار بزرگان این هنر بنشینند و با عشقی که در وجود دارند، از آنان بیاموزند.
برخی از افراد تنها به درآمد دوبله فکر می‌کنند
وی در ادامه، ضمن ابراز تأسف از این موضوع که بسیاری از افرادی که جدیداً وارد حوزۀ دوبلاژ می‌شوند، دارای مشاغل دیگری هستند و به عنوان شغل دوم این حرفه را بر می‌گزینند، افزود: دوبلاژ حرفه‌ای است که تضمین کاری در آن وجود ندارد و این تضمین برای ماندن در این حرفه با زد و بندهایی است که بعدها توسط گویندگان اتفاق می‌افتد و این بدان معناست که کسانی در این حرفه می‌مانند، آن قدرها که باید عاشق این حرفه نیستند و به پول فکر می‌کنند.
این گویندۀ با سابقۀ دوبلاژ، با اذعان به این امر که اگر افراد بخواهند در این حرفه ثابت و مداوم کار کنند، به درآمد ثابت نیز خواهند رسید، ادامه داد: کسانی که در این حرفه فعالیت می‌کنند، تنها با گذشت زمان می‌توانند به موفقیت برسند و مرور زمان این مسیر را برای آنان تضمین خواهد کرد، چرا که معتقدم دوبله صدای خوب، سواد آکادمیک بالا و یا مسائلی از این دست نیاز ندارد؛ بلکه نیازمند اجرایی قوی توسط گوینده است.
گویندۀ شخصیت خاطره انگیز «آقای ووپی» در ادامه، با تأکید بر این که دوبله، دقیقاً اجرای یک تئاتر نشسته است و در این مسیر، گوینده نمی‌تواند هیچ حرکت اضافۀ دیگری انجام دهد، اظهار داشت: گوینده می‌بایست بدون اتکای به حرکت، تمام اجرای خود را از دورن به منصۀ ظهور برساند و این موضوع بستگی به استعداد فرد دارد.
گویندۀ شخصیت «جان کوچولو» در کارتون «رابین هود» ضمن ابراز تأسف از این که امروز، به دلیل شیوع بیماری کرونا، گویندگان نمی‌توانند در کنار یکدیگر بنشینند و حس لازم بازی بازیگر را از اجرای یکدیگر دریافت کنند، تصریح کرد: گوینده در این شرایط تنها خودش در استودیو می‌نشیند و اصلاً حس نمی‌کند که گویندۀ قبلی چه گفته است و یا حتی چه کسی نقش قبلی او را گفته است و یا به خوبی در نمی‌یابد که در این روند چه کاره و کجای میدان است.
در زمان گذشته گوینده دوبلاژ وقت داشت با نقش خلوت کند
این گویندۀ با سابقۀ دوبلاژ با اشاره به این که در زمان قدیم، گویندگان یک روز برای دیدن فیلم و واگذاری نقش‌ها دعوت می‌شدند و مدیر دوبلاژ تمامی نقش‌ها را برای گویندگان توضیح می‌داده است، تأکید کرد: در زمان گذشته، مدیران دوبلاژ گویندگان را دعوت می‌کردند، فیلم را می‌دیدند و گوینده وقت داشت تا با کاری که می‌خواست انجام بدهد خلوت کند، اما با اظهار تأسف باید گفت که امروز تمامی نقش‌ها ماشینی شده است و به همین خاطر است که با همین سرعت حس و حال گوینده نیز از بین رفته است.
گویندۀ شخصیت «پهلوان فرصت» در مجموعۀ تلویزیونی انیمیشنی «شکرستان»، با اشاره به این مفهوم که در گذشته، پس از ضبط، گویندگان فرصت بازبینی و تکرار داشته است، خاطر نشان کرد: بسیاری از گویندگان، مانند احمد رسول زاده، ایرج ناظریان، ایرج دوستدار، چنگیز جلیوند و بسیاری دیگر از گویندگان پیشکسوت دوبلاژ قدیم از صحنۀ تئاتر آمده بودند و به همین خاطر به مفاهیم بازیگری مسلط بودند و همین امر موجب می‌شد، تا گوینده نتواند کار دیگری انجام دهد و گویی حالت اعتیاد به این حرف پیدا می‌کرد.
همه چیز به سمت ماشینی شدن پیش رفته است
ملک‌آرائی، با اشاره به این که گویندگان امروز دوبلاژ گویندگانی خوب و با استعداد هستند، اما در مقابل نباید فراموش کرد که این هنر نیز به مثابۀ دیگر امور جاری زندگی به سمت ماشینی شدن پیش رفته است، یادآور شد: دوبلۀ امروز، به دلیل این که همۀ افراد دست‌اندرکاران باید با زمان پیش بروند و با مشکلات بسازند، سرعت بیشتری گرفته است و اگر کسی در یک پروژه سه بار تپق بزند، شاید برای پروژه‌های دیگر دعوت نشود و این در حالی است که در گذشته، کوینده باید ان قدر آمادگی پیدا می‌کرد که گفتار خود را با صورت بازیگر مچ کند.
وی، با اذعان به این نکته که در گویندگی قدیم هیچ گاه این روال مطرح نبوده است که چه کسی چه نقشی را بگوید، گفت: گویندگان امروز دو دسته هستند و در این میان، عده‌ای هستند که با گویندگی، سوار آرتیست شده‌اند و پیش رفته‌اند و در مقابل، در برخی از رُل‌ها دیده می‌شود که آرتیست سوار گوینده شده است و پیش رفته است.
گویندۀ «شردر» در «لاک پشت‌های نینجا» با اشاره به این که در زمان قدیم، یک سری گوینده بودند که با صدای خود بازیگر را شهرت می‌بخشیدند و در مقابل نیز برخی بازیگران، گویندگان را به مخاطبان معرفی می‌کردند، افزود: این دو موضوع بسیار متفاوت است و باید گفت گویندگانی که نقش را با خود پیش می‌بردند، مثل مرحوم عزت الله مقبلی و منوچهر اسماعیلی، همیشه با نقش‌ها همراه هستند و با تیپ سازی‌ها و اجرای خوبشان، آرتیست را به دنبال خویش می‌کشیدند.
ملک آرائی، در بخشی دیگر از این گفتگو، ضمن تکریم یاد بزرگان دوبلاژ، با تأکید بر این امر که گرمی و نمک صدای گویندگان در بسیاری از موارد به نقش می‌چربید، ادامه داد: بزرگانی مثل مرحوم عزت الله مقبلی در هنگام ضبط گوشی برای شنیدن صدا در گوش خود نمی‌گذاشت و از روی تصویر به گویندگی خود می‌رسید و آن قدر قشنگ گویندگی می‌کرد که هیچ کس نمی‌توانست صدا را از تصویر جدا کند. ملک آرائی، ضمن ابراز تأسف از این که امروز تعداد بسیار کمی از گویندگان مطرح نسل اول دوبلاژ باقی مانده‌اند که شاید برخی از آن هها به دلیل کهولت سن نتوانند آن گونه که باید کار کنند، اظهار داشت: امروز کسانی که عاشق این حرفه هستند، سعی می‌کنند گذشتۀ خود را خراب نکنند، اما بسیاری از گویندگان نیز هستند که دوست دارند با همان عشق آرتیستی خود بتازند و جلو بروند.
برخی برای رُل اول گفتن به سمت مدیرییت دوبلاژ می‌رفتند
این گویندۀ با سابقۀ دوبلاژ، با اشاره به این که عده‌ای در دوبلاژ برای رُل اول گفتن در فیلم‌ها بوده است که به سمت مدیریت در دوبلاژ می‌رفتند، تصریح کرد: در این میان شخصی بوده است که در یک پروژه جای بسیاری از افراد حرف زده است، اما هیچ یک مطرح نشده است و همه از بین رفته اند، اما بزرگانی مثل افضلی، مقبلی، اسماعیلی و جلیلوند بر جا هستند و این موضوع به این خاطر است که این افراد دنبال هنرپیشه نبوده اند، بلکه دنبال کار خوب بوده اند. ملک‌آرائی با اشاره به این که عاشق کار بودن، کلید اصلی موفقیت در هر حرفه است و اگر هر کس عاشق حرفۀ خود باشد، کار خود را به درستی انجام می‌دهد، تأکید کرد: امروز بسیاری از افراد در مقابل پیشنهاد کار، در پلۀ اول سراغ دستمزد را می‌گیرند، اما باید پذیرفت که بزرگان این گونه نبوده‌اند و من نیز به خاطر دارم که هیچ گاه برای دستمزد با هیچ کس چانه نزده‌ام.
هنرمند نرخ ندارد/نرخ هنرمند را مردم تعیین می‌کنند
گویندۀ نقش «شیطان بزرگ» در مجموعۀ «سندباد» با تأکید بر این امر که هنرمند برای کاری که می‌کند زحمت می‌کشد و هیچ گاه نمی‌توان با پول روی زحمات یک هنرمند ارزش گذاشت، یادآور شد: هنرمند نرخ ندارد بلکه نرخ و دستمزد اصلی هنرمند را مردم می‌دهند. وی که در سال ۱۳۳۳ در سن ۱۳ سالگی وارد کلاس‌های آواز استاد حالتی شده است اما استادش به او توصیه کرده است که این مسیر را ادامه ندهد و به او پیشنهاد بازیگری داده است، خاطر نشان کرد: در دهۀ ۴۰ در جامعۀ تئاتر باربد به ایفای نقش پرداخته‌ام و در آن جا هم به یاد دارم که هیچ گاه برای گرفتن نقش و یا هر چیز دیگری با کسی چانه نمی‌زدم. گویندۀ نقش «آقای پتیبون» در مجموعۀ قصه‌های جزیره با اشاره به این که آتش گرفتن مجموعه‌های تئاتر در خیابان لاله زار قلب او را، مانند دیگر اهالی هنر به درد آورده است، گفت: زمین تئاتر دهقان، نصر، تفکریر و جامعۀ باربد در نخستین سال‌های نخستین پس از انقلاب دچار حریق شد، اما مردم از همان زمان به تئاتر و کنسرت علاقه‌مند بودند و استقبال بسیار خوبی از آن می‌شد. ملک آرائی، با اشاره به این که پس از ورود به هنر دوبله نیز کار بازیگری در تله تئاترهای مختلف را ادامه داده است، افزود: در بسیاری از تله تئاترها مانند «پاتریس لومامبا» و «مرگ پیشه‌ور» بازی کرده‌ام، اما همواره عاشق دوبله بوده‌ام و همه زندگی‌ام را ول کردم تا به کار دوبله بچسبم.
اولین بار به جای خودم حرف زدم
این گویندۀ پیشکسوت، با اشاره به این موضوع که برای نخستین بار، در یک فیلم به جای خودش گویندگی کرده است، ادامه داد: مرحوم سیروس جراح زاده مرا به گویندگی در این نقش که خودم آن را ایفا کرده بودم دعوت کرد و بعد از آن بسیار به این کار علاقه مند شدم و آقای جراح زاده نیز مرا به پروژه‌های دوبله زیاد دعوت کرد.
گویندۀ نقش «فرعون» در فیلم «سینوهه» با اشاره به این که گویندگی در رُل‌های کارتونی را بسیار دوست داشته است و در آن زمان، میان رُل‌گویی در فیلم‌های سینمایی و کارتون‌گوئی رقابت تنگاتنگی میان گویندگان وجود داشته است، اظهار داشت: بسیار از گویندگان کارتون‌گوئی را بد می‌دانستند اما اندکی بعد، کسانی که همین تفکر را داشتند، زمانی که دیدند گویندگان در رُل‌های کارتونی بسیار زودتر مطرح می‌شوند، به کارتون‌گوئی روی آوردند.
ملک‌آرائی با ابراز خرسندی از این موضوع که بسیاری از نقش‌هایی را که به جای آنان گویندگی کرده است، در ذهن مردم مانده است و با آن‌ها خاطرات خوش دارند، تصریح کرد: مردم بسیاری از شخصیت‌هایی را که به جای آن‌ها صحبت کرده ام، دوست دارند و همواره به دنبال تکرار آن‌ها هستند و این در حالی است که به علت کثر کار در دوبلاژ ممکن است حتی برخی از آن‌ها را از یاد برده باشم. گویندۀ شخصیت «رئیس ناوارو» در مجموعۀ تلویزیونی «ناوارو»، با اشاره به این که نقش‌های زیادی را گفته است که مردم در ذهن دارند و همواره از آنان به نیکی یاد می‌کنند، تأکید کرد: این روزها همچنان کار می‌کنم، اما مانند گذشته فعالیتم زیاد نیست و همواره از پروژه‌هایی که به آن‌ها دعوت می‌شوم استقبال می‌کنم، حال آن که امروز با شرایط موجود، آن گونه که باید نمی‌توان همکاران را دید و گویندگان بر اساس زمان‌بندی در استودیو حضور می‌یابند، اما امروز با شرایط موجود، گوینده، حتی نمی‌داند به جای چه کسی حرف می‌زند. وی با تأکید بر این موضوع که هرگز از کار خودش راضی نبوده است، مردم را مهم ترین معیار سنجش موفقیت یک هنرمند دانسته و یادآور شد: در این روزهایی که کار نمی‌کنیم، فیلم نگاه می‌کنیم و کتاب می‌خوانیم و خود را با این رفتارها سرگرم می‌کنیم.
از مهر مردم برای شادباش زادروزم متشکرم
گویندۀ شخصیت «کاپیتان اسماج» در مجموعۀ «جزیرۀ ناشناخته» با تأکید بر این که هرگز در هنر برای خود هدف و مقصد تعیین نکرده است، ادامه داد: اگر هنرمند برای خودش مقصد و غایت نهایی تعریف کند تا به یک نقطۀ خاص برسد، خود را به نقطۀ سقوط رسانده است، اما من همیشه به دنبال این بوده‌ام که این مسیر را ادامه دهد. مُلک آرائی، با اذعان به این امر که کارهای بزرگ و ماندگار هرگز پولی نبوده‌اند با دل انجام شده‌اند، اظهار داشت: کارهای ماندگار پولی نیستند، بلکه باید به دل مردم بنشینند، اما این که امروز در سالروز تولد من، بیش از ۲ هزار پیام آمده است، نشان دهندۀ این است که مردم به من لطف دارند. وی، با تأکید بر این موضوع که امروز بیش از ۶۰ سال است که در هنر دوبله به فعالیت می‌پردازد، تصریح کرد: از ۶۰ سال که بگذرد، دورۀ دوم بازنشستگی را طی کرده‌ام و وارد دورۀ سوم کاری خود شده‌ام.
به کتاب خواندن علاقۀ زیادی دارم
مُلک آرائی، با اذعان به این امر که به هنرهای مختلفی چون نقاشی و موسیقی و خواندن کتاب علاقۀ بسیاری دارد، خاطر نشان کرد: بسیاری از کتاب‌ها را بیش از دو بار خوانده‌ام و هر بار که این اتفاق می‌افتد، در می‌یابم که موضوعات بسیار در این متن بوده است که از نظر من دور مانده است و همواره به دیگران توصیه می‌کنم که کتاب بخوانند چرا که اعتقاد دارم بهترین دوست انسان و بهترین راهنمای انسان در مسیر زندگی کتاب است.
وی، با اذعان به این امر که هیچ‌گاه هیچ معلم و هیچ مدرسه‌ای نمی‌تواند آن گونه که کتاب به انسان می‌آموزد، به او درس بدهد، گفت: تو زمانی که به سراغ کتاب می‌روی، خودت انتخاب می‌کنی که چه چیزی بخوانی و چگونه بخوانی و نویسنده‌ای که کتاب را نوشته است، برداشت‌های خاصی داشته است که انسان می‌تواند از آن بسیاری از مسائل اجتماعی و فرهنگی را درک کنی. این گویندۀ با سابقۀ دوبلاژ با اشاره به این که همواره روزنامه می‌خریده است و در مدرسه و کلاس درس نیز روزنامه می‌خوانده است، افزود: آن قدر شیطان و بازیگوش بودم که هر مدرسه‌ای می‌رفتم، به نیمۀ سال نمی‌کشید که مرا اخرج می‌کردند و بسیاری از زمان‌های مدرسه را تئاتر می‌رفتم.
ملک آرائی، با اشاره به این که در زمان مدرسه، با بهانه‌های مختلف به سمت تئاتر می‌آمده است، ادامه داد: به خاطر تئاتر مدرسه‌های بسیاری رفته‌ام و همه را در نیمه‌های راه رها کرده ام، اما باید تأسف خورد که امروز از تئاتر چیزی نمانده است. وی هم زمان بودن اکران فیلم در سینمای ایران و ۸۰ سینمای دیگر در دنیا را یکی از عوامل موفقیت و رشد دوبله در دهه‌های ۴۰ و ۵۰ دانسته و با اشاره به این که مدیران دوبلاژ در آن زمان باید هم زمان با اکران جهانی فیلم، آن را در ایران نیز اکران می‌کردند، اظهار داشت: مدت‌های بسیار زیادی بوده است که ایران در دوبله به عنوان نخستن کشور جهان الگوی دیگر کشورها بوده است.
این گویندۀ با سابقۀ دوبلاژ در پایان، با اشاره به این که در بسیاری از موارد، در پلۀ نخست دیالوگ‌های گویندگان ضبط می‌شده است و در نهایت، تصویر به آن اضافه می‌شده است و این موضوع کار را بسیار سخت می‌کرده است و در عین این که بسیاری از گویندگان بزرگی که به کارتون‌ها نمی‌آمدند، بسیاری از گویندگان با رُل‌های انیمیشنی به بزرگی دست یافته‌اند.
- امین کردبچه چنگی
- عکس: مینا قانع
