نمایشی به دور از شلختگی و شتاب زدگی در اجرا

نویسنده : فردریش دورنمات

طراح و کارگردان : پارسا پیروز فر

اجرا : فروردین ۹۸ / سالن اصلی تاترشهر

نمایش «ملاقات بانوی سالخورده» اثر: «فردریش دورنمات»

بی شک یکی از تاثیر گذارترین متون نمایشی در حوزه ادبیات نمایشی جهان است.

اثری چندوجهی با لایه‌های زیرین، عمیق و بنیادین که علی رغم روایت ساده خود سرشار از تضادها و پیام‌های اساسی است که مخاطب خود را دچار چالش‌های اساسی می‌کند.

اساسا عدالت، دسترسی بشر به آن و برقراری عدالت از جمله مفاهیمی است که همیشه از دغدغه‌های اصلی جوامع بشری بوده است و بی عدالتی نیز یکی از بزرگترین آسیب‌هایی است که چه در حوزه اجتماعی و چه در حوزه فردی اثرات ناگواری را در طول تاریخ بر بشریت به جای گذاشته است.

“دورنمانت” در اثر خود مخاطب را در یک سردرگمی و تضاد بزرگ قرار می‌دهد و مفهوم عدالت را در بخش‌های مختلفی از نمایشنامه به چالش می‌کشد، عدالتی که اجرای آن از دید کسی ممکن است بیعدالتی در حق دیگری قلمداد شود و این حقیقتا همان چالش اساسی است که نویسنده، تلاش کرده است مخاطب خود را درگیر آن می‌کند و با روایتِ قصه خود بدون هیچگونه جانبداری خاصی، انتخاب را بر عهده مخاطب می‌گذارد.

ملاقات بانوی سالخورده در یک پلان یک خطی، روایت زنی است که با بیعدالتی که در روزگار جوانی در حق آن صورت گرفته است از شهر خود اخراج می‌شود و حالا پس از سالها دوباره به شهر خود باز می‌گردد تا عدالت را بخرد!

همین پلان یک خطی و ساده، بدون در نظر گرفتن فضای بسیار مستحکم دراماتیک اثر کافی است تا مخاطب را به دیدن تماشای این اثر بر روی صحنه فرا خواند.

فارغ از متن و زیرساخت‌های محکم آن جهت یک اجرای خوب نمایشی بر صحنه نبابد از کارگردانی هوشمندانه پارسا پیروزفر در به تصویر کشیدن این نمایشنامه غافل شد.

قبل از هر چیز و در نگاه اول باید گفت که نمایش ملاقات به کارگردانی پارسا پیروزفر به شدت نمایشی منظم و به دور از هر گونه شلختگی و شتابزدگی در اجرا، میزانسن و هماهنگی گروهی است، چیزی که امروزه در بسیاری از اجراها به ویژه با پرسوناژ زیاد با آن مواجه هستیم.

نمایش از یک استحکام و استخوان بندی خوبی به لحاظ اجرایی برخوردار است و کمتر با صحنه‌های اضافی و حوصله سر بر مواجه می‌باشیم.

در نگاه بعدی و جدای از اینکه ما در صحنه با اثری مواجه هستیم که همه چیز در جای درست خود قرار دارد و کارکرد منطقی خود را متناسب با شیوه اجرایی نمایش به پیش می‌برد، درکِ درست کارگردان اثر از متن نمایشنامه است و پیروزفر توانسته است با یک اجرای منظم، مخاطب خود را علاوه بر اینکه بر صندلی می‌نشاند با تردیدها، تضادها و چالش‌های متن اثر نیز همراه سازد.

از دیگر عناصر اجرایی قابل تامل در اجرای نمایش “ملاقات” به کارگردانی پارسا پیروزفر می‌توان به بازی بسیار خوب و قابل قبولِ رضا بهبودی و پانته آ پناهی‌ها در نقش‌های محوری کار اشاره نمود.

بازی‌هایی که علاوه بر پختگی و رسیدن به روح اثر، از یک هماهنگی و دینامیک خوب بدنی و بیانی برخوردار بود و به دور از هر گونه اضافه گویی و حرکات اگزجره تاتری توانسته بود در باورپذیری نقش به مخاطب خود کمک بسزایی نماید.

شاید آنچه که پیروزفر در کارگردانی اثر خود می‌توانست توجه بیشتری به آن نماید تا اجرایی کم نقص تر را بر صحنه خلق کند توجه بیشتر به ریتم نمایش بود و با توجه به طراحی صحنه خوب اثر با تلفیق برخی صحنه‌های نمایشی می‌توانست ضرباهنگ بیشتری به اجرای صحنه‌ای خود بدهد.

• حمیدرضا کاظمی پور