نمایشگاه «پیکاسو و موسیقی هایش» را به رایگان ببینید

هنرمندنیوز: مجموعه فیلارمونی پاریس ، با مغماری چشمگیرش که در ماه ژانویه ۲۰۱۵گشایش یافت، در پی فرنطینه ماه مارس ۲۰۲۰ و محدودیت هائی که اپیدمی کرونا در زمینه های هنری به وجود آورد، سایت خود را تازه کرده تا کاربران و بازدید کنندگان بتوانند از شماری کنسرت، نمایشگاه و رخداد های دیگر استفاده کنند و به موزه بسیار دیدنی موسیقی این مجموعه نیز دست یابند.

از جمله برنامه های بسیار جالبی که فیلارمونی پاریس  از راه مجازی و رایگان ارائه می دارد، نمایشگاه “پیکاسو و موسیقی هایش” است که پیوند تنگاتنگ موسیقی و ساز را با آثار نقاشی این هنرمند کوبیست نشان می دهد.

در کاتالوگ این نمایشگاه، که وابستگی پیکاسو به موسیقی و جائی که این هنر در آثار وی دارند را نشان می دهد، می بینیم که از نخستین صحنه های زندگی کولی ها و یا نوازنده فلوت در سالهای ۱۹۷۰ و نیز همه گیتارهائی که در تابلوهای کوبیست او به کار گرفته شده، آثار این هنرمند سرشار از موسیقی، آوا، آواز و شعر  هستند.

این تابلو ها حکایت از آن دارند، که پیکاسو موسیقی های مردمی، کولی ها، موسیقی فلامنکو و گیتار را، که از خانواده اش به او به ارث رسیده بود، بسیار دوست می داشته است.

پدر وی، “خوسه لوئیس بلاسکو” که فلامنکو را بسیار دوست می داشت  و نیز پرسه زدن در محله کولی های شهر مالاگا (شهر زادگاهش)، همراه پدر، در او تاثیر بسیاری گذاشته است. این تجربه در او همچنین علاقمندی به موسیقی مردمی را به وجود آورد. از این رو، بعد ها در بارسلون، به موسیقی موزیسین های کوچه و خیابان، موسیقی میدان های گاو بازی، سیرک توجه می کرد و در پاریس، شهری که در آن در سال ۱۹۰۹ ساکن شد، به موسیقی کاباره ها نزدیک شد.  موسیقی هائی که همواره با پس زمینه های پر هیاهو، پر از گرما و پر از داد وستد های انسانی، توام بود. این حال و هوا را ما از ورای شخصیت “ارلکین”، شخصیتی که با نگاهی غمگین  گیتار می نوازد، می بینیم. گیتار که ساز سوگلی اش بود و همواره او را به یاد زادگاهش، اسپانیا، می انداخت.

دز دوران کوبیسمش، این نقاش بیشتر در فرانسه زندگی کرد و برای آفرینش کار های تازه در این سبک، همه اشیاء را متلاشی و پاره پاره می کرد. می توان، به عنوان نمونه، از تابلوی “ویلن” (۱۹۱۴)، یاد کرد که در آن همه جزئیات نادیدنی نمایان شده اند.

در عین حال، چگونگی چیدمان نمایشگاه، که با در نظر گرفتن روند تاریخی برپاشده، سیر تکاملی پیوند پیکاسو با موزیک را به خوبی نشان می دهد.

نمایشگاه با دو دایره زنگی آغاز می شود در حالی که گفته می شود پیکاسو به هنگام کار در کارگاهش، بر خلاف “شاگال”، “پل کله” و “ماتیس”، به موسیقی گوش نمی کرده  و سازی هم نمی نواخته. او بیشتر به سازهای زهی چون ماندولین و گیتار توجه می کرده که با ریشه های اسپانیولی اش همخوانی دارند. او در عین حال صاحب شماری ساز بود.

باز هم با پیمودن نمایشگاه، به نزدیکی او به شاعران، موزیسین ها و آهنگسازان پی می بریم چون پیکاسو دکور صحنه و لباسهای شماری بالت و اپرا را نیز طراحی کرده است. از جمله همکاری او با گروه بالت روسی ، با مدیریت “سرگئی دیاگیلف” است. البته  نباید فراموش کرد که نخستین همسرش “اولگا خوخولوآ” یکی را بالرین های گروه بالت روسی بود. پیکاسو در مجموع با ده بالت همکاری کرد که چهار تای آنان مهمترین آفرینش های رقص بالت بین سالهای ۱۹۱۷ و ۱۹۲۴ را تشکیل می دهند.

در سالهای پایانی زندگی، در آثار پیکاسو، موسیقی جای خود را به جشن هائی داد که در آن موجودات افسانه ای و اسطوره ای بسیاری گنجانده شده بودند. این آثار گر چه موسیقی را به شکل بارز مطرح نمی کنند، اما  از انرژی و سرزندگی ویزه ای برخوردارند که  موسیقی را خود به خود در ذهن بیننده به وجود می آورند.

افزون بر ۲۰۰ اثری که از مجموعه های خصوصی و عمومی به امانت گرفته شده اند،  ۲۲ ساز ارائه شده  در این نمایشگاه، گرچه از مجموعه های خصوصی می آیند، همگی متعلق به پیکاسو بوده اند. روایت می شود پیکاسو گفته “موسیقی را دوست نمی دارد” !!! اما بیشتر آثارش سرشار از موسیقی و ساز و رقص هستند.

این نمایشگاه که فرار بود از روز ۲۲ سپتامبر ۲۰۲۰ تا ۳ ژانویه ۲۰۲۱ برگذار باشد، نتوانست به دلیل کرونا درهای خود را باز کند. از این رو علاقمندان می توانند با رفتن به آدرس زیر، از فضا، چیده مان و ویدئو های بسیار جالب آن بهره ببرند.

https://philharmoniedeparis.fr/fr/activite/exposition/21271-les-musiques-de-picasso

گفتنی است که بنای چشم گیر “فیلارمونی پاریس”، که دارای سه سالن کنسرت وزیر مجموعه ای به نام “موزه موسیقی ” است در منطقه نوزدهمپاریس واقع شده و آرشیتکت آن ژان نوول، آرشیتکت بنام فرانسوی و مسئول آکوستیک آن ” سر هارولد مارشال” هستند.

هدف از برگزینی ژان نوول و سر هارولد مارشال، دستیابی به نو آوری ای  توصیف شده که در هیچ سالن دیگری وجود ندارد. در سالن فیلارمونیپاریس ، بیشتر بالکن ها از دیوارها جدا هستند و شنونده ها ی کنسرت باید از مسیرهای ویزه ای بگذرند و در جاهای حلقه وار خود بنشینند. از این رو، اینگونه به نظر می آید که بالکن ها در هوا معلق هستند. این ساختار شنونده ها را در میان امواج موسیقی قرار می دهد و کیفیت صدا با استفاده از این آکوستیک بی نهایت نزدیک تر و شفاف تر به گوش می رسد.

مجموعه “موزه موسیقی”، بیش از ۸۰۰۰ ساز و اشیاء هنری در اختیار دارد که ۱۰۰۰ تای آنان در بخش دائمی این موزه  به نمایش گذاشته شده اند . این سازها و اشیاء، تاریخ موسیقی غرب از قرن شانزدهم تا امروز و همچنین سازهای فرهنگ های مهم جهان را دنبال می کنند. با گذشتن در برابر ویترین ها، صدای ساز به نمایش گذاشته شده را هم می توان شنید.

از ورای لینک موزه هم می توان نوای شماری ساز غربی قرن های گوناگون و نیز چند کشور غیر اروپائی را شنید . نمایشگاههای موقتی و موضوعی، همراه با کنسرت هائی در پیوند با هر یک از موضوع ها، به دست یابی همگان به فرهنگ های موسیقیائی منطقه های جغرافیائی گونه گون کمک فراوانی می کنند. در کنار آنها کارگاهها ، سمینارها و بازدید های همراه با راهنما نیز فراموش نمی شوند و به دانش اندوزی بازدید کنندگان می افزایند.

https://artsandculture.google.com/exhibit/mus%C3%A9e-de-la-musique/TAKiqDIFw98kJg?hl=fr

لینک برنامه ای که قرار بود پیرامون موسیقی ایران و آسیای میانه در دو روز ۲۶ و ۲۷ مارس ۲۰۲۰ برگزار شود اما پیش از آن، در روز ۱۶ مارس، همه چیز متوقف گردید..

https://philharmoniedeparis.fr/fr/magazine/actus/saison-2020-21-la-mosaique-iranienne

 

• شهلا رستمی