“مردان” ی که سخن تازه ای درباره جنگ الجزایر نمی گویند

هنرمندنیوز: این فیلم، به سبب حضور سه چهره سرشناس سینمای فرانسه، “ژرار دوپاردیو، “کاترین فرو”  و “ژان-پییر داروسن” و همچنین سخن از جنگی که همواره گفته می شود با حساسیت بسیاریا به اندازه ناکافی به تصویر کشیده شده است، شماری را به سینما ها کشاند.

داستان این فیلم که از رمانی به همین نام اثر “لوران موینیه” برگرفته شده، ظاهرا با هدف نشان دادن آتشی به تصویر کشیده شده  که جنگ در درون جوانان می افروزد و با گذشت زمان نه تنها فراموش نمی شود، بلکه همچنان زیر خاکستر می ماند و  درکمین باد مناسبی می نشیند.

فیلم با صحنه آتشی در یک شمینه آغاز می شود و ما جسم پر حجم “ژرار دوپاردیو” (برنار) را می بینیم گه آماده ترک خانه ی کهنه و فقیرانه اش می شود تا به جشن تولد خواهرش “کاترین فرو” (سولانژ)، که او را دعوت هم نکرده، برود.

با ورود به جشن، خشم نهفته او با واکنش میهمانان بیرون می ریزد و ناسزا ها و سخنان عرب ستیز وی همه را می شوراند.

کارگردان، از ورای سخنان خواهر و پسر دائی وی “ژان- پییر داروسن” ( رایو) ، به چهل سال پیش باز می گردد و این دو را در صحنه جنگ الجزایر و همه خشونت های آن فرار می دهد. اما این هنرمندان، در زمان کوتاه و بی تناسبی که نسبت به بخش های دوران جوانی و جنگ به آنها داده شده نمی توانند آنچنان که باید و شاید هنر خود را ارائه کنند و در عمق روان شخصیتشان فرو روند.

“برنار”، شخصیتی زخم دیده، که “گلوله آتش ” می نامندش، بسیار در خور توانائی “ژرار دوپاردیو” ست که همواره در نقش هائی ظاهر شده که انرژی جسمانی و گویشی بزرگی از هنرپیشه می طلبند. اما متاسفانه رفت و بازگشت به دوران جوانی و دادن جائی بزرگتر به دورانی که چندان شکافته نمی شود و از جمله  نمی دانیم چرا “برنار” اینچنین از اعراب نفرت دارد، سوراخ های بسیاری در داستان به وجود می آورد. احتیاط بیش از اندازه کارگردان  و پرهیز زیاد او در انگشت نهادن بر ناگواریهای جنگ هم هدف فیلم را کمرنگ می سازد.  خواست او در برقزاری تعادل میان خوب و بذ نزد افراد هر دو جبهه  چندان قانع کننده نیست  و او نمی تواند نقش جنگ را از نقش مشکلات کودکی و خانوادگی جدا سازد. گر چه می دانیم که جنگ می تواند تلنگری به همه سرخوردگی های دیگر بزند و شخص را تا پایان عمر درگیر ناهنجارهای روانی و رفتاری سازد.

برای کسانی که کتاب “لوران موینیه” را نخوانده اند و با دیدن تیزر فیلم و به این امید به دیدن آن می روندکه این بازگشت به خاطره تلخ جنگ الجزایر که هنوز هم یکی از دلایل کینه عرب تبار ها از فرانسویان و نفرت شماری از فرانسویان از عرب هاست، بتواندکمی از این آتش نهفته زیر خاکستر نیز بکاهد و با در آوردن آن از فراموشی اجباری، هر دو جبهه را به سوی گونه ای بخشایش و یا آشتی سوق دهد، فیلم نا امید می کند و بیهوده به نظر می آید. آن هم در حالی که فیلم هائی که پیرامون جنگ الجزایر ساخته شده اند در برابری با شمار بالای  فیلم های کوبنده ی درگیر با جنگ ویتنام، جنگ اول و دوم جهانی توسط آمریکائیان و دیگر سینماهای جهان، اندک اند.

به هر رو باید تا پایان نمایش فیلم های برگزیده ی سال ۲۰۲۰ فستیوال کن ادامه دهیم تا بتوانیم دید درستی از کیفیت فستیوال برگزار نشده داشته باشیم و بتوانیم بگوئیم که کن در گزینش فیلم هایش  جانب بی طرفی را  می گیرد و یا نمی گیرد و به فیلم های خوبی از این دست، یا با موضوع های  اجتماعی ، که از جمله از ایران می آیند، توجهی می کند یا  نمی کند. شمار بالای فیلم های فرانسوی شرکت داده شده در فستیوال ماه ژوئیه آینده هم می تواند تاکیدی بر این گفتار باشد. حال امیدواریم که به گفته “تییری فرمو” کیفیت آنها به دلیل کرونا افزایش یافته باشد…

“شهلا رستمی”