شعر خوب هنوز مخاطب دارد

هنرمندنیوز: بابک توسلی، متولد ۱۳ فروردین ماه ۱۳۶۵ است. وی از زمان تحصیل در دوران راهنمایی با درخشش در درس انشا در میان همکلاسی‌هایش به استعداد ذاتی خود در حوزۀ نوشتن پی برده است. وی پس از دوران مدرسه، نوشتن را در قالب خاطره‌نویسی به مدت ۱۰ سال ادامه داده است و از سال ۱۳۹۵ به صورت تخصصی وارد حوزۀ شعر شده است و با تشویق برخی از دوستان و همسر خویش، توانست نخستین مجموعۀ شعر خویش را به مخاطبان این عرصه، عرضه کند. آن‌چه که امروز پیشکش حضور می‌شود، گفتگو با این هنرمند جوان خوش‌آتیه در حوزۀ شعر است که امید آن داریم مورد توجه مخاطبان روزنامۀ هنرمند در این عرصه قرار بگیرد.

غزل گفتن کار هر کسی نیست

بابک توسلی، شاعر و ترانه‌سرا، که به تازگی مجموعۀ شعری را در قالب غزل با عنوان «آغوش تنهایی»، در نمایشگاه کتاب تهران رونمایی کرده است، در گفتگو با خبرنگار روزنامۀ هنرمند با بیان این نکته که به شعر کلاسیک و به ویژه غزل علاقۀ بسیاری دارد، گفت: «اعتقاد دارم که غزل گفتن، کار هرکسی نیست و این وجه تمایزی که به واسطۀ سرودن غزل و شعر نو در میان شاعران ایجاد می‌شود، بسیار زیاد است و یکی از مهم‌ترین دلایلی که به این سمت رفتم، این بوده است که بتوانم فرقی با دیگران داشته باشم.»

وی در ادامه ضمن ابراز تأسف از این امر که امروز، تعداد ناشرنماها وو ارتزاق آن‌ها از شاعر‌نماها بسیار زیاد شده است و در همین میان، این اتفاق افتاده است که هر کسی به خاطر این که برچسب شاعر و مؤلف بودن را روی خویش بچسباند که نویسنده و یا شاعر است، دل‌نوشته‌های خویش را با عنوان شعر چاپ می‌کند، افزود: «این موضوع در ذات ایرادی ندارد، بلکه ایراد جایی است که این فرد، خود را در جای یک شاعر جا بزند و این موضوع، کمی برای افرادی مثل من دردآور است و اگر بخواهیم از بحث شخصی آن نیز بگذریم، بحث این است که این موضوع به ادبیات ما لطمه می‌زند.»

این شاعر جوان و باسابقه، با اظهار نگرانی از این موضوع که برخی از افرادی که در این زمینه ورود می‌کنند، حتی تفاوت شعر نو و نیمایی را نیز نمی‌دانند، ادامه داد: «این دسته از افراد تنها اسمی را که یاد گرفته‌اند، احمد شاملو است و حتی نمی‌دانند که استاد «احمد شاملو»، مسلط به شعر کلاسیک بوده‌اند، اشعار کلاسیک فوق‌العاده‌ای در این باب داشته‌اند و پس از گذشت این زمان دست به سرودنن اشعاری نو زده‌اند که بسیار زیباست و تصویرسازی‌هایی بسیار استثنایی را انجام داده‌اند.»

شعر خوب هنوز مخاطب خویش را دارد

توسلی در بخشی دیگر از این گفتگو، با تأکید بر این مفهوم که اعتقاد دارد شعر خوب هنوز مخاطب خویش را دارد، اما این موضوع وابستگی زیادی به پرزنت کردن فرد از اثر خویش دارد، اضافه کرد: «امروز در دنیای مجازی کسانی هستند که کار دکلمه انجام می‌دهند، پادکست‌های مختلفی از آثار شاعران روز کشور بیرون می‌آید و البته، خودم هنوز به شیوۀ انتقال کاغذی شعر بیشتر اعتقاد دارم و این بدان معناست که لمس شعر در کتاب و خوانش آن برای مخاطب، بسیار می‌تواند جذاب‌تر باشد و تأثیرگذارتر باشد.»

وی، با اشاره به این امر که ورود او به دنیای شعر به کودکی و نوجوانی او باز می‎گردد و پدر و برادر او در خانه، برای او بسیار شعر می‌خوانده‌اند و کتاب‌های مختلف شعر از بزرگان تا حتی اشخاصی در سطوح پائین‌تر که حتی او نام آن‌ها را به یاد ندارد، در اختیار او بوده است و در ناخودآگاه او مانده است، اظهار داشت: «زندگی من از کودکی با شعر آمیخته شد و این قضیه، تا سال ۱۳۹۶-۱۳۹۵ ادامه داشت و در حال جدی شدن بود که به سمت ترانه‌سرایی رفتم و بر اساس فراخوانی که شبکۀ دوی سیما در برنامۀ «باغ ملی»، با اجرای «پدرام کریمی» منتشر کرده بود، من اتفاقی در این فراخوان شرکت کردم و با این که هنوز هیچ تسلطی به اوزان و عروض نداشتم، چهار ترانه برای شرکت در این برنامه فرستادم و تصور می‌کنم که فقط تسلط بر اوزان عروضی داشتم، بین ۶۰ هزار شرکت‌کننده در بین ۱۵ نفر اول برگزیدۀ این برنامه قرار گرفتم، اما متأسفانه فصل دوم این برنامه ساخته نشد و قسمت نشد که حضوری به تلویزیون برویم و در آن‌جا در میان ۱۵ نفر برگزیده به رقابت بپردازم.»

توسلی، در همین راستا با اشاره به این که پس از حضور در این برنامه گام نهادن در مسیر شعر برای او جدی‌تر شده است و «چهارپاره» و «ترانه» را آموخته است، اما هنوز نیاز روحی او نسبت به شعر ارضا نشده بوده است، تصریح کرد: «آن چه که مرا در مسیر شعر بیشتر هُل می‌داد غزل بود و من، همواره آرزوی گفتن یک غزل را در ذهن داشتم و این موضوع در دهن من جای داشت و به همین دلیل، در نشست‌های هنری برای یاد گرفتن قالب غزل شرکت کردم و دریافتم که وزن‌های عروضی داستان دیگری دارد که من چیزی از آن نمی‌دانستم و چون شباهتی به وزن‌های عربی دارد و زبان عربی هم برای من بسیار سخت بود و در دوران مدرسه هم از زبان عربی بیزار بوده‌ام.»

این شاعر با سابقۀ کشورمان، در همین راستا، با اشاره به این امر که زمانی که با اوزان عروضی شعر فارسی مواجه شده است، گاردی خاص نسبت به آن داشته است که از دوران مدرسه در وجود او بوده است، خاطر نشان کرد: «علاقۀ بی‌نظیری که من به شعر داشتم، موجب شد که در این مسیر گام بگذارم و این اوزان را به خوبی بیاموزم و از این اتفاق بسیار خوشحال هستم و از سال ۱۳۹۶ توانستم پا در عرصۀ غزل بگذارم، غزل گفتن من شروع شد، تا به امروز ادامه داشته و کتاب من نیز، به خواست دوستان و همسرم به چاپ رسید.»

وی با بیان این نکته که برای او بسیار مهم بوده است که کتاب شعر او، توسط یک ناشر معتبر به چاپ برسد و در این میان، با نشر «شانی» ارتباط گرفته است، تأکید کرد: «من بر اساس ارتباطی که با نشر «شانی» داشتم، تصمیم بر این گرفتم که با این انتشارات کار کنم، اما باید گفت که کار کردن با این نشر، مانند کار کردن با نشرهای دیگر نبود و باید اشعار در این نشر به انتخاب گذاشته می‌شد و این روند به خوبی صورت گرفت و برای نخستین بار، این کتاب در نمایشگاه بین‌المللی کتاب تهران رونمایی شد.»

منتظرم که اتفاقات خوبی برای اشعارم بیفتد

توسلی، در بخشی دیگر از این گفتگو، با اشاره به این نکته که در روند انتشار کتاب، تلاش کرده است تا برخی از ترانه‌های خویش را در حوزۀ آهنگسازی با استاد «فردین فیروزکوهی»، از آهنگسازان جوان کشورمان که کارهایی فوق‌العاده و خوب را منتشر کرده‌ان، جلو ببرد، یادآور شد: «اتود چند موسیقی بر روی چند شعر من زده شد و ما نیز تلاش کردیم تا آثار خود را برای چند خوانندۀ با سابقه بفرستیم و حتی به توافق اولیه در روند تولید موسیقی از آثار من رسیدیم، اما توافق نهایی حاصل نشد و همچنان منتظریم که اتفاق خوبی برای این دست از آثار بیفتد، چرا که معتقدم این آثار، ترانه‌های خوبی هستند که می‌توانند سر و صدای بسیاری به پا کنند.»

وی «آغوش تنهایی» را، کتابی دارای ۲۷ غزل دانسته و با بیان این نکته که اکثر این غزل‌ها، داستان خاص خود را دارد و این موضوع، به حرفۀ او که سناریونویسی و فیلمنامه‌نویسی است، باز می‌گردد، گفت: «غزل‌های من همگی داستان دارند و موضوعی را روایت می‌کنند و این موضوع، برای خود من حداقل جذاب و جالب بوده است و خوشحالم که توانستم به زبان شعر، داستان‌هایی را به مخاطب عرضه کنم که راوی اکثر آن‌ها خودم هستم و یا این که مخاطب دیگری و یا شخص سومی می‌توانند راوی این دست از داستان‌ها باشند.»

توسلی، در باب اهداف خویش در حوزۀ انتشار کتاب مجموعۀ غزلیات خویش، با اذعان به این امر که همواره به سرودن شعر ادامه خواهد داد، افزود: «من اعتقاد دارم که این مجموعه، از ابتدای راه بنای کتاب شدن نداشت و بیشتر برای دل خودم جمع‌آوری شد و هر زمانی که احساس یا هم‌ذات‌پنداری نسبت به موضوعی داشتم، یک غزل تازه در من شکل می‌گرفتم و قطعاً از این به بعد هم این روند به همین شکل ادامه خواهد داشت.»

نمی‎خواهم اشعارم مارکتی شوند

این ترانه‌سرای جوان کشورمان، با تأکید بر این مفهوم که هرگز نمی‌خواهد آثار او حالت مارکتی به خود بگیرند و بگوید که من، شعر می‌گویم تا به چاپ برسانم، ادامه داد: «نمی‎‌خواهم بابت این موضوع و موضوع نشر کتاب، ناخودآگاهم را مخدوش کنم، بلکه دوست دارم فعالیت خویش را با همین تعداد شعر ادامه بدهم، این راه را بروم و هر زمانی که به مطلوب خود در کیفیت و کمیت رسیدم، مابقی مسیر را ادامه بدهم، اما فیلمنامه‌نویسی مبحث دیگری است و آن را به عنوان یک حرفه ادامه خواهم داد.»

توسلی با تأکید بر این مفهوم که امروز، مسیر فیلمنامه‌نویسی پستی‌ها و بلندی‌های خاص خود را دارد و مانند این که ۲۰ سال پیش، هر کسی که می‌خواست وارد دانشگاه بشود، می‌گفتند باید از قیف کنکور رد شود و این مسیر بسیار سخت بوده است، اضافه کرد: «امروز نیز فیلمنامه‌نویسی به همین سبک و سیاق است و خداوند متعال را شاکرم که پس از چند سال کار و تلاش مضاعف، توانسته‌ام به اعتبار اولیه برای ورود به حوزۀ سینما دست پیدا کنم و احتمالاً به زودی کار کوتاه خود را کارگردانی کنم.»

این شاعر با سابقۀ کشورمان، با تأکید بر این امر که امروز مخاطب خاص به طور کلی ادبیات و شعر را دنبال می‌کند و باید خطاب به مخاطب عام ادبیات امروز ایران گفت چون هویت ما ریشه در ادبیات کهن ما دارد و بزرگانی چون «حکیم ابوالقاسم فردوسی»، از جملۀ کسانی بوده‌اند که توانسته‌اند زبان فارسی را نگاه دارند و اشعار افرادی چون ایشان، در راستای اعتلای فرهنگ ایرانی بوده است، اظهار داشت: «پس از فردوسی، حافظ، سعدی و مولانا، هر یک در بابی خاص برای ما میراثی ماندگار و ارزشمند به جای گذاشته‌اند که من دوست دارم مخاطبان امروز ادبیات، این جنس از اشعار را دنبال کنند، چون معتقدم ما چنین مشکلی را در موسیقی هم داریم و موسیقی امروز ما نیز، به جهت سطح آثاری که ارائه شده است، در مسیری گام برداشته است که سطح توقع و انتظار مخاطبان از اثر هنری تنزل پیدا کرده است، و اشعار هم به همین منوال ممکن است به سمت و سوی آثاری بروند که هم از نظر مفهوم و هم از نظر قواعد دستوری مشکل دارند.»

شعر و ترانۀ امروز مدینۀ فاضلۀ ادبیات نیست

وی ضمن ابراز تأسف از این امر که امروز آثاری در حوزۀ شعر و ترانه وجود دارد که با وجود مشکلات معنا و مفهومی و قواعد دستوری به مخاطبان هنر عرضه می‌شود و در این میان، ممکن است مخاطب این تصور را داشته باشد که مدینۀ فاضله این نوع از ابیات و اشعار است، گرچه که اصلاً این طور نیست، تصریح کرد: «امروز بسیاری از افرادی که در این زمینه فعالیت می‌کنند، آثار فاخری تولید می‌کنند و معتقدم که اصحاب رسانه کار بزرگی می‌کنند که از این آثار حمایت می‌کنند و این مسئولیت سنگینی را که به گردن آن‌ها گذاشته شده است، به خوبی انجام می‌دهند و کار را جلو می‌برند و واقعاً باید از رسانه تقدیر تشکر ویژه کرد.»

توسلی، با بیان این نکته که امروز می‌توان با تکیه بر ابزارهای مختلف گام در مسیر ارتقای فرهنگ گذاشت و این موضوع بسیار خوب است که فعالان حوزۀ فرهنگ بتوانند با هر زبانی فرهنگ کشور خویش را ارتقاء دهند، خاطر نشان کرد: «می‌توان با زبان همین ادبیات امروز، مفاهیم انسانی را بازگو کرد، حالا یکی با زبان شعر، یکی با موسیقی و دیگری ساخت موسیقی اصیل در این مسیر گام بر می‌دارد و معتقدم که باید کسانی که برای فرهنگ اصیل ایرانی زحمت می‌کشند و ناشناخته هستند، مورد حمایت و توجه قرار بگیرند، چرا که این افراد حتی به نوعی نمی‌خواهند زیاد وارد مارکت شوند که وارد بحث‌های مافیای موسیقی و مباحث دیگری شوند که خودمان از آن خبر داریم و تنها دوست دارند یک گوشه از کار را بگیرند و کسانی را که علاقه مند به فرهنگ هستند، جذب کنند.»