سینمای ایران و دلقکی که نمی‌خندد!
- شناسه خبر: 13869
- تاریخ و زمان ارسال: ساعت
امیرحسین خلیل‌زاده|
اول داستان فیلم که چون نمایش داخلی در ایران ندارد عبارت اند از: ۱۹۸۱، مرد میانسالی به نام آرتور فلک به همراه مادر خود پنی در شهر گاتهام زندگی می‌کند. آرتور به عنوان دلقک در مهمانی‌های مختلف ظاهر شده و خرج خود را اینگونه درمی‌آورد. گاتهام با جرم و جنایت‌های سازمان‌یافته مواجه شده و فقر و بیکاری مردم شهر از جمله آرتور را آزار می‌دهد. آرتور به یک اختلال عصبی ناخویشتن‌داری عاطفی دچار است و در مواقعی که کنترل خود را از دست می‌دهد، به طرز هیستری می‌خندد. آرتور که در وضعیت بدی به سر می‌برد، بعد از وقایع متعدد از جمله مورد حمله قرار گرفتن توسط سارقان گاتهام، تصمیم می‌گیرد که زندگی خود را تغییر دهد که این اقدامات او به مرور منجر به شورش مردم فقیر علیه ثروتمندان در گاتهام می‌شود.
اما در مورد این نسخه از جوکر که بعد از چهار فیلم قبلی با بازی بینظیر واکین فینیکس به تصویر کشید شده است باید بدانیم که جوکر یک فیلم سینمایی آمریکایی در ژانر تریلر روان‌شناختی به نویسندگی، تهیه‌کنندگی و کارگردانی تاد فلیپس است که در سال ۲۰۱۹ اکران شد. فیلم‌نامه این فیلم توسط خود فیلیپس با همراهی اسکات سیلور برپایه شخصیت ابرشرور جوکر از دی‌سی کامیکس نوشته شده‌است. جوکر نخستین فیلم از دنیای سینمایی دی‌سی بلک است که مشتق شده از دنیای سینمایی دی‌سی است.
در مورد سینمای دی سی کامیکس به اختصار باید گفت دنیای سینمایی دی‌سی یا دنیای توسعه‌یافته دی‌سی ( DC Extended Universe) مجموعه فیلم‌های ابرقهرمانی آمریکایی است که در یک دنیای مشترک واقع شده‌اند و بر پایه شخصیت‌های کمیک‌های دی‌سی کامیکس ساخته شده‌اند و به وسیله برادران وارنر منتشر می‌شوند. این دنیای مشترک، همانند دنیای دی‌سی در کمیک‌بوک‌ها، با عناصر داستانی، بازیگران و شخصیت‌های مشترک شکل گرفته‌است. ساخت این فیلم‌ها از سال۲۰۱۳ شروع شده و هفت فیلم منتشر شده و بیش از ده فیلم دیگردرحال توسعه است. فیلم‌ها توسط تیم بزرگی از افراد نوشته و کارگردانی می‌شوند و هر کدام معمولاً بازیگران مختلف زیادی دارند از جمله هنری کویل، بن افلک، گل گدوت، ازرا میلر، جیسون موموآ و ری فیشر که هر کدام در چندین فیلم نقش‌آفرینی خواهند کرد.
تصمیم ساخت فیلمی بر پایه شخصیت جوکر از سال ۲۰۱۶ آغاز شد. بعد از آنکه در اوت ۲۰۱۷، برادران وارنر و دی‌سی فیلمز برای خلق یک دنیای مشترک سینمایی به نتیجه رسیدند، فیلیپس برای هدایت پروژه انتخاب شد. فیلیپس علاقه‌مند بود که فیلم به فضای آثار کلاسیک مارتین اسکورسیزی نزدیک باشد و برای همین از آثاری همچون راننده تاکسی (۱۹۷۶)، گاو خشمگین (۱۹۸۰) و سلطان کمدی (۱۹۸۳) برای نوشتن متن الهام گرفت. طرح اصلی داستان که ریشه شخصیت جوکر را به تصویر می‌کشد نیز از کتاب مصور بتمن: شوخی مرگبار اقتباس شد. فینیکس ابتدا نسبت به پذیرفتن نقش تردید داشت اما در نهایت در فوریه ۲۰۱۸ به پروژه پیوست.
فیلم ۱ میلیارد دلار در سراسر جهان فروش کرد در حالی که بودجه ساخت آن ۵۵ میلیون دلار است که آن را به ۳۵امین فیلم پرفروش تاریخ سینما، هفتمین فیلم پرفروش سال ۲۰۱۹ و پرفروش‌ترین فیلم درجه آر تاریخ سینما تبدیل می‌کند. جوکر همچنین پرفروش‌ترین فیلم کارنامه فیلیپس و فینیکس و تنها فیلم تاریخ سینما با درجه نمایشی آر است که توانسته به فروش میلیاردی برسد. ددلاین‌هالیوود تخمین زد که جوکر ۴۶۴ میلیون دلار برای برادران وارنر سود به ارمغان آورده‌است که آن را تبدیل به پرسودترین فیلم تاریخ سینما می‌کند که برمبنای یک شخصیت کامیک ساخته شده‌است.
همزمان با اکران فیلم، انتقاداتی نسبت به مضامین و صحنه‌های خشونت‌آمیز فیلم و احتمال تقلید از آن در دنیای واقعی مطرح شد که واکنش‌های بسیاری به دنبال داشت.
اما نکته این جاست که در دنیای سیاست و جامعه امروز دنیا که سیاست مدارانی همچون ترامپ برای منافع مادی از تمام امکانات خود برای منافع اقتصادی و سیاسی ، بهره می‌برند چه ابزاری به این وضوح در خدمت سیاست‌های آنها می‌توانست بکار رود.
بحث صرفا یک اتفاق همزمان غیر قابل پیشبینی نیست.
هم اکنون فرانسه چند سالی است که در قلب اروپا درگیر اعتصابات و اعتراضات خیابانی است. شیلی در امریکای جنوبی و خاورمیانه که سردم دار بهم ریختگی‌های زیادی است.
جالب است که بعد از فتنه داعش و طراحی و تولید بسیاری از محصولات فرهنگی امریکا در زمینه اسلام هراسی ، فیلمی با مضمون اعتراضات خیابانی توسط مردمی از قشر فرودست جامعه بر علیه سرمایه داران و سیاست مداران کاخ نشین ساخته می‌شود.
فروش این فیلم کمترین فکتورش نیاز مخاطب دنیای امروز است که در همه کره خاکی ، اکثریتی هستند که تحت فشار نظام سرمایه به بردگی کشانده شده اند.
اما چطور دولت‌های غربی و نظام سیاسی و اقتصادی امریکا و غرب تولید چنین فیلمی را در برنامه‌های خود قرار می‌دهند و از تمام سیاست‌های پخش و عرضه آن بصورت جهانی حمایت می‌کنند. آیا ایجاد تهییج عمومی و ضدیت با نظام سرمایه داری آنها نخواهد بود ؟
به عنوان یک ایرانی که صاحب سینمایی است که همچون فرش و زعفران در تمام دنیا صاحب برند است این سوال پیش می‌آید که چگونه مدیران سینمای ایران به تولید فیلم‌های موثر و در راستای اهداف ملی و مذهبی و ارزشی خود قدم می‌گذارند.
سال‌هاست که تولیدات ارزشی و فاخر کشورمان زبانی بین المللی ندارد و پیام‌های ارزشی مردم ایران تنها برای قشری خاص در داخل و نهایتا در ویترین مدیران ساخته می‌شود و از طرفی سینمای ایران در خارج از مرز‌ها دیگر آن شاعرانگی و بکر بودن خود را از دست داده است.
تصور این مطلب که از ابزار سینما ، غربی‌ها بدرستی استفاده می‌کنند این بر کسی پوشیده نیست و ما می‌دانیم که این در کشورمان به عنوان کشوری صاحب سبک و ایده در سینما بسیار مغفول افتاده است.
هزینه‌های سرسام آور و بیت المالی که نه به جهت آگاهی و رشد عمومی جامعه وثر می‌افتد و نه حتی ارز آوری مناسبی دارد.
مسئول این اتفاق صرفا نه مدیر اداره پست یا تربیت بدنی است که به تازگی مدیر فرهنگی و سینمایی شده است و نه علاقه مند به سینمایی که سلبریتی امواج زرد فضای فرهنگی است.
سینمای ایران نه فرش است که چینی‌ها قدرش را بدانند و از ما بهتر تولیدش کنند و نه بادگیر است که اعراب خلیج فارس برندش کنند و نمادی هویتی از آن را به جهان معرفی کنند. سینمای ایران را حتی ایرانی در خارح از این آب و خاک نمی‌تواند تولید کند حتی فرهادی در همه می‌دانند ( او خود نیز این را می‌داند!).
سینمای ایران آئینه از بی مسئولیتی‌های فردی و اجتماعی است و نیاز‌هایی که تک تک افراد جامعه در روزمره گی خود آنها را فریاد می‌زند. نمی‌توان از جامعه‌ای که نمی‌داند چگونه گرانی را فریاد بزند و مسئولی که نمی‌داند چگونه و چرا مسئول شده است سینمایی با همین فاکتور‌ها بیرون می‌آید.
اما جوکر!
جوکر برای سینما داران و سینماگران ایرانی و همه ما مهم است. مهم است اما همچون بسیاری از پدیده‌های دنیای امروز قرائتی واژگون دارد.
اعتراض اجتماعی به گرانی بنزین این است که بنزین نخریم ! اما در ایران ترافیک و مصرف ماشین زیاد تر می‌شود ! اعتراض به گرانی خانه در جهان با نخریدن خانه درست می‌شود در ایران با تصاعدی شدن قیمت آن!!
در سینما هم اگر حرفی داریم چنان بی فکر و نا بخردانه آن را بیان می‌کنیم که نه مخاطب داخلی دارد و نه خارجی و صرفا پولی را به آتش کشیدیم.
