سخنی کوتاه پیرامون جایزه‌های سزار و سرنوشت آنها در آکادمی اسکار
- شناسه خبر: 87980
- تاریخ و زمان ارسال: ساعت
در حالی که “ژاک اودیار”، کارگردان خوب فرانسوی، با ربودن هفت جایزه سزار برای فیلمش “امیلیا پرز”، با دست پر مراسم جایزه های سزار را ترک کرد، نه تنها شماری دیگز ار فیلم های نامیده شده و پرفروش و پرهوادار چون “کنت دو مونته کریستو” (۹ میلیون تماشگر و دو سزار)، “یک چیزی بیشتر” (۱۱ میلیون تماشگر) وفیلم های پر جذبه دیگر چون “پر هیاهو” را در میان راه رها کرد بلکه به شماری حتا راه یابی به فهرست سزارها را نداد. البته کمدی های مردمی تا امروز چندان در میان برندگان جوایز سزار جائی نداشته اند و “یک چیزی بیشتر” هم تنها در یک رده، آن هم بهترین فیلم نخست، نامزد شده بود. برعکس، فیلم “درس زندگی” (که برگردانی بر گرفته از موضوغ فیلم است)، نخستین فیلم “لوئیز کوروازیه”، جایزه بهترین نخستین فیلم و جایزه استعداد نو را برای هنرپیشه اش، “مای ون بارتلمی” به ارمغان آورد.
البته باید گفت که شمار تماشاگر نمی بایست رهنمودی برای دادن یک چنین جایزه مهمی به فیلم های پر فروش باشد که بدون آن هم راه خود را می پیمایند و درگذشته نیز چنین برخوردی سبب شد که شماری از فیلم های مهم سینما کنار گذاشته شوند. با این وجود می توان پرسید چرا همه ساله حدود پنج فیلم همه ی جایزه ها را بین خود تقسیم می کنند؟ خوشبختانه رسوائی ها و ماجراهای رخ داده در گذشته در درون کمیته آکادمی سزارها ، که سبب شده بود حتا شماری از هنرمندان سرشناس که از بودن در مراسم خود داری کنند، کم کم به آن بازگردند. از جمله ی آنها “کاترین دونو”، هنرپیشه ی سرشناس فرانسوی است که امسال پذیرفت ریاست پنجاهمین برگزاری جایزه ها را به گردن بگیرد. او البته به شکلی سیاستمدارانه در گفتگوهایش با رسانه ها به آنها اشاره کرد و در شب برگزاری، دلیل پذیرفتن این نقش را یاد بود از خواهرش “فرانسوآز دورلئاک” دانست که در ۲۵ سالگی، در تصادفی، اتومبیلش آتش گرفت و درآن سوخت. خواهری که پای وی را به سینما بازکرده بود.
پس از ربودن جایزه بزرگ هیات داوران کن ، “ژاک اودیار”، کارگردان فرانسوی، با فیلمش “امیلیا پرز” با ربودن جایزه های بهترین فیلم، بهترین کارگردانی، بهترین برداشت (اقتباس)، بهترین موسیقی ، بهترین صدا برداری، بهترین عکاسی و بهترین ترفند های ویژه در جای بسیار بالائی در برنده شدن جایزه های سزار سینمای فرانسه رسید، در ۱۳ رده هم نامزد جایزه اسکار شده بود که یکی از آنها بهترین فیلم بین المللی بود که تا سال ۲۰۱۹ از آن به عنوان فیلم به یک زبان خارجی نام برده می شد.
حال چرا فیلم “امیلیا پرز”، با ۱٫۲ میلیون تماشاچی، که بیشترین سزارها را به دست آورد ودرسیزده رده نامزه جایزه اسکار شده بود. تنها به دو اسکار، بهترین بازیگر زن در نقش دوم برای “ژوئه سالدانیا” و بهترین ترانه “ال مال”، ساخته “کامی” و “کلمان دو کل” دست یافت و از جایزه های اصلی بی بهره ماند ؟
دلیل این بی مهری را می توان در چند چیز دانست که مهمترین آنها ، برملا شدن توئیت های نژاد پرستانه و مسلمان ستیز ” کارلا سوفیا گاسکون”، هنرپیشه زن ترانس فیلم بود که نامزد جایزه بهترین هنرپیشه زن شده بود. این توئیت ها، همه هیجانی را که پس از فستیوال کن پیرامون فیلم به وجود آمده بود را نقش بر اب کرد. گفتنی است که دو هنرپیشه زن فیلم “امیلیا پرز” که کاندیدای سزار بودند، از آن دست خالی بیرون آمدند و جایزه سزار بهترین هنرپیشه زن به ” حفظیه حرصی” داده شد .
در بخش فیلم های بین المللی، ، که نامزدهای بسیاری از سراسر جهان دارد، دوفیلم از یک ایرانی و یک ایرانی تبار که هر دو در بخش مسابقه ای فستیوال کن نیز بودند، شرکت داشتند که یکی “دانه ی انجیر معابد”، ساخته محمد رسول اف (جایزه هیات داوران کن) و دیگری “کارآموز”، ساخته علی عباسی، ایرانی-دانمارکی است. گفتنی است که این دو نامزد فیلم های بین المللی جایزه های سزار نیز بودند، اما جایره به فیلم “محدوده مناسب”، ساخته “جاناتان گلیزر” داده شد که در بخش مسابقه ای فستیوال کن سال ۲۰۲۳ شرکت داشت و جایزه بزرگ هیات داوران ان برگرازی را ربود، در حالی که سزاوار نخل طلا بود. همانگونه که “درخت انجیر معابد” هم دربرگزاری سال ۲۰۲۴، یا یک سر وکله بالاتر از فیلم برنده کن، این شایستگی را از دید همگان داشت. اما چگونه یک فیلم سال ۲۰۲۳، امسال جایزه می گیرد، معمائی است که من هنوز پاسخش را پیدا نکرده ام.
در مورد فیلم “کارآموز” هم، که از کیفیت بسیار بالائی برخوردار است هم می شد همین انتظار را برای ربودن جایزه ای در کن داشت. درباره این فیلم، که جوانی ترامپ و شکل گرفتن یک شخصیت مال اندوز وبدون وسواس و اخلاق را به نگاره می کشید، باید به تلاش های ترامپ و نزدیکانش برای ممنوع ساختن آن اشاره داشت که بسیار کارآ بود. بدین گونه که بیشتر پخش کنندگان از ترسشان آن را نپذیرفتند و تنها در چند سینمای کوچک و به کمک یک پخش کننده ی دلیر نمایش داده شد. ترامپ که طبیعتا از این فیلم خوشش نیامده بود، آن را “یک اثر سر وهم بندی شده، افترا آمیز و از دیدگاه سیاسی، چندش آور” خوانده بود. ترامپ افزوده بود که ” هدف این فیلم، آسیب رساندن بدون هزبنه، به نگاره ی او و به بزرگترین جنبش سیاسی تاریخ آمریکا، آن هم در دوران پیش از انتخابات ۲۰۲۴، بوده است”. حال که او دوباره رئیس جمهوری آمریکا شده و بی پروا روش های لاتی و مافیائی را برای رفتار و سخن گفتن با دیگران، چه در درون کشورش و چه با شخصیت های بین المللی، به کار می بندد، روشن نیست که با این فیلم چه بکند.
در مورد فیلم بلند انیمیشن بسیار خوب “فلو” (جریان) که هم جایزه های سزار و هم اسکار را از آن خود کرد، سخن تازه ای نمی توان گفت . اما شگفت انیگز ترین رخداد، دستیابی فیلم انیمیشن کوتاه “سایه بلند سرو”، ساخته شیرین سوهانی و حسین ملایمی، به اسکار، از ایران بود. این فیلم نشان داد که ایرانیان می بایست رویکرد گسترده تری به این ژانر و پرورش آن داشته باشند چرا که هم از ویژگی انگاره ای خوبی برخورداند و هم می توانند شاعرانه بسیاری از موضوع ها را به پیش کشند.
از جایزه های هنرپیشگان که بگذریم، به جایزه بهترین استعداد بازیگری می رسیم که به “ابو سنگاره” داده شد. این آفریقائی که در فیلم “داستان سلیمان”، ساخته “بوریس لوژکین”، نقش خود را بازی می کند، نقشی که نماینده زندگی، کار سخت و بهره کشی از خارجیان بدون احازه اقامت می شود، نه تنها در بخش نوعی نگاه فستیوال کن برای او وفیلم جایزه بهترین بازیگری و بهترین فیلم را به ارمغان آورد، بلکه به او امکان داد که به اجازه اقامت دست یابد و اکنون این سزار را نیز به محموعه خوذ بیافزاید. از این رو گرداننده صحنه با طنز به او گفت که وی کار جویندگان اجازه اقامت در فرانسه را سخت کرده چون همه انتظار خواهند داشت که آنها هم یک جایزه کن و یک سزار بگیرند تا بتوانند از امکان بودن در فرانسه برخوردار شوند !! این فیلم ۶۰۰٫۰۰۰ بیننده داشته است.
جایزه های دیگر، سزارهای افتخاری بود که به “جولیا رابرتز”، هترپیشه آمریکائی و “گوستا گاوراس” ، فیلمساز متعهد یونانی تبار فرانسوی و آفریننده ی فیلم های کوبنده ای چون “زد” و شماری دیگر، داده شد. مراسم سزارهای امسال گر چه چندان رنگ وروی سیاسی نداشت، اما شماری اشاره کوتاهی به چند نکته کردند. از جمله این که طنزپرداز صحنه گردان، با اشاره به وضغ آمریکا به “جولیا رابرترتز” پیشنهاد کمک برای دنبال کردن روند سخت تابعیت گرفتن از فرانسه را داد و “رابرتز” هم با بالا بردن دستها از آن به گرمی استفبال نمود. البته از جندی پیش حدود ۴۴ تن از هنرمندان سرشناس آمریکائی به انتخابات و شخصیت پرسش برانگیز دونالد ترامپ واکنش نشان دادند که درمیان آنها “رابرت دو نیرو” و “بروس اسپرینگستین”، خواننده بنام، دیده می شوند که سخن از ترک آمریکا و رفتن به کانادا را پیش کشیدند. مراسم اسکار امسال سبب شد ، بار دیگر ویدئوئی که در آن “دونیرو” به دونالد ترامپ ناسزا می گوید اما در مراسم جایزه های “تونی” گرفته شده بود، بار دیگر به گردش در اید و ۳۵ میلیون نفر آن را ببینند.
گفتنی است که امسال ۶۲۶ فیلم به نخستین دور گزینش جایزه های سزار راه یافته بودند که در دو دور انجام می شود. سپس ۴۹۵۱ عضو آکادمی سزار، در ۱۹ رشته، نامزد ها را برمی گزینند.
«شهلا رستمی»
