«خاتون»؛ نمایشی که خط شکن گذشته‌ها شد/ روایتی از اسرار خرابات شام در یک نمایش
- شناسه خبر: 10874
- تاریخ و زمان ارسال: ۱۳ مهر ۱۳۹۸ ساعت ۱۴:۲۰
هنرمندنیوز: از دیرباز هنرمندان برای گردآوردن مردم برای تماشای کارهای نمایشی با موضوعات آیینی و مذهبی به ویژه در ایام خاصی چون شهادت امام حسین(ع) و یارانش در ماه محرم و صفر یا ماه مبارک رمضان و شهادت امام علی(ع) از ژانر تعزیه، نقالی، منقبت خوانی یا دیگر هنرهایی از این دست بهره می‌بردند تا اینکه بخواهند در عرصه هنرهای نمایشی چون تئاتر به روایت داستان‌ها و واقعیت‌های تاریخ مذهبی مان بپردازند.
نکته دیگراینکه بیشتر نمایش‌هایی هم که در این عرصه تولید و نوشته می‌شد کارهایی کمتر با تماشاگر خاص تئاتر بودند به نوعی این کارها معروف به نمایش‌های بدون بلیت بودند!
چند سالی می‌شود که هنرمندان زیادی در عرصه نمایش‌های آیینی تلاش میکنند این کارها را قوت بیشتری ببخشند، آثار فاخر تولید کنند و مخاطب خاص تئاتر را افزایش داده و به عرصه نمایش‌های مذهبی نیز تسری دهند. یکی از کارهایی که امسال در این زمینه تماشاگر زیادی را توانسته جذب کند در پردیس تئاتر تهران و سالن اصلی آن به صحنه می‌رود، آین نمایش توسط حسین عالم بخش، کارگردانی که سالهاست در عرصه نمایش‌های مذهبی فعال است و امسال هم چهارمین سالی است که این نمایش را به صحنه می‌آورد.
نمایش خاتون که درباره شرایط اسرای کربلا در خرابات شام و به ویژه حضرت رقیه(ص) است، در سال‌های گذشته در سالن اصلی تئاتر شهر و تالار اندیشه حوزه هنری اقبال کسب کرد و امسال با مخاطبان بیشتری در سالن مجهز پردیس تئاتر تهران به صحنه می‌رود و اجرایش را از ۲۸ شهریور ماه آغاز کرده و تا نوزدهم مهر در تهران و سپس در شهرستان اردستان ادامه خواهد داشت.
نمایش «خاتون» به مسائلی درباره وجود نازنین حضرت رقیه (س) می‌پردازد و اینکه چرا این دختربچه در خرابه‌ای سکنی داده شد؟ و چه اتفاقی افتاد؟ آیا دیدن سر پدر باعث شهادت ایشان شد؟ و حکمت گریه‌هایشان چه بوده است؟ این‌ها موضوعاتی است که در این نمایش به تصویر کشیده شده است.داستان ازاین قرار است که بی بی آسیه روبروی قصر یزید در شهر شام خرابه ای دارد و به هیچ عنوان هم حاضر نمیشود که این خرابه را به ماموران دولتی یزید بفروشد…
*حسین عالم بخش کارگردان این نمایش درباره محتوای کار توضیح میدهد: این نمایش از اسناد تاریخ اسلام برای تشریح اوضاع شهر شام پس از بازگشت اسرای کربلا با محوریت داستان حضرت رقیه(س) تا شهادتشان نگاشته و به صحنه رفته است. درعین حال به بررسی وضعیت اجتماعی و سیاسی دوران یزید بن معاویه نیز می‌پردازد. خاتون از غفلت مردم و ناآشنایی با اهل بیت(ع) میگوید و به افشای دسیسه‌های حکومت بنی امیه و مقاومت بانوی صبر و دردانه سیدالشهدا(ع) می‌رسد.
این کارگردان درباره جریان نمایش‌های دینی و مذهبی در دهه گذشته میگوید که عده زیادی از مخاطبان تئاتر با همین سبک نمایش‌های مذهبی و همین نوع نمایش دیدن ارگانی و سازمانی جزو طرفداران پروپاقرص تئاتر شده اند و این اصلا بد نیست که بگوییم یک نمایشی بلیت فروشی ندارد یا اینکه رایگان مردم نمایش ببیند، چه اشکالی دارد هر چند که هنرمندان این عرصه میتوانند با اسنجام شرایط کارهای دینی را با کیفیت خوب به جایی برساند که مردم خودشان برای این دست کارها هزینه کنند.
وی همچنین میگوید که به تدریج مردم می‌بایست با کارهای مذهبی تئاتری آشنا شده و فرهنگ خرید بلیت تئاتر را کسب کنند هرچند زمان زیادی میبرد چرا که کارهای فرهنگی زمان بر است. از گذشته هم کارهایی چون نقالی و پرده خوانی اقتصاد خود را خودشان تأمین میکردند حال هم می‌بایست اینطور باشد. امروزه به برکت همین نمایش‌های مذهبی مخاطبان تئاتر ما هم خیلی افزایش پیدا کرده اند چرا که در گذشته و زمان پیش از انقلاب اسلامی تئاتر خیلی محدود بود.
وی درباره اهمیت حمایت از هنر تئاتر میگوید که تئاتر همیشه نیاز به حمایت دارد نباید از این نکته غافل شویم، در همه کشورها هم همینطوراست.
عالم بخش میگوید که نمایش خاتون طرح یک سریال سیزده قسمتی بوده و پس ازآن فیلمنامه اش نیز تهیه شده که هنوز شرایط برای سریال و تولید فیلم آن فراهم نشده امیدواریم برای سال آینده این اتفاق بیافتد.
* بازیگران اصلی نمایش خاتون شامل عطیه غبیشاوی، فرهاد بشارتی، کیمیا ملائی، بهار ارجمند، امید زندگانی، علی برجی و منوچهر علی‌پور هستند.
علی برجی یکی از بازیگران این نمایش در نقش طاهر دشقی که سالیانه نمایش‌هایی را برای کارهای مذهبی در نظر میگیرد یاخود کارگردانی کرده و یا در این دست کارها بازی میکند، امیدوار است که روزی این نمایش بتواند در شهر دمشق اجرا شود و این یکی از آرزوهایش است.
وی میگوید که سومین سالی است دراین نمایش بازی میکند و این کار را یک نذر فرهنگی به گردن خود میدهد. تئاتر فرهنگ ساز است، به نظر من این اثر یک کتاب فرهنگ سازی برای مخاطب است.
فرهاد بشارتی بازیگر نقش جابر خزانه دار دراین نمایش نیز میگوید که اولویتش برای بازی در کارهای تئاتر نمایش‌های آیینی و مذهبی است چرا که هم این دست کارها را دوست دارد و هم اینکه دیگر دلواپس تماشاگر دراین کارها نیست. خیلی از کارهای نمایشی باید استرس داشته باشیم که آیا سالن پر می‌شود یا خیر. این نوع نمایش‌ها دیگر خیال آدم راحت است که وقتی به صحنه می‌آید تماشاگر خود را کار دارد و این برای بازیگر خیلی خوشایند و راضی کننده است از سوی دیگر هم چنین پروژه‌های نمایشی دیگر دلواپسی مسائل مالی را ندارد و هر اندازه که مطرح می‌شود، مسئله مالی نیز رفع خواهد شد.
بشارتی که تاکنون نمایش‌هایی با موضوعات امام حسین(ع) تا حضرت فاطمه(س)، حضرت علی(ع) و حال هم درباره اسرای کربلا بازی کرده است، میگوید: امسال سعادت داشتم برای حضرت رقیه(س) کار کنیم. این نقش را هم در راستای همان تعاملاتمان برای خورشید کاروان و بازی در آن کا ر و تجربه ای که داشتم گرفتم. سال‌ها برای تماشای این کار دعوت میشدم و حال امسال هم موفق به بازی دراین کارها شدم. من دراین کار یکی از خزانه دارهای یزید بن معاویه هستم و ترفندهای خاصی دارم تا بتوانم بی بی آسیه را راضی به فروش خرابه اش کنم اما موفق نمی‌شوم.
