تئاتر؛ یک کارگاه بازیگری بی‌پایان است / خیلی از تئاترها تبدیل به شو شده‌اند!

عباسعلی اسکتی / عکس: فائزه سلیمیان

هنرمندنیوز: این شبها نمایش «دراکولای سفید» ساعت بیست و سی دقیقه در سالن شهرزاد روی صحنه می‌رود، نمایشی سورئال که در آن دو دوست صمیمی «متین ستوده» و «سمیرا حسینی» با هم همبازی شده‌اند، در کارنامه هنری متین ستوده می‌توان به فیلم های سینمایی «خانه دیگری»، «نرگس مست»، «زرد»، «ترمینال غرب»، «بهشت گمشده» و از سمیرا حسین به فیلم های سینمایی «گیس بریده»، «دخمه» و «خجالت نکش» اشاره کرد، در یکی از روزهای زمستانی تهران نود و هشت با متین ستوده که به تازگی سریال «لیسانسه ها» را روی آنتن داشته و سمیرا حسینی که این شبها سریال «زیر همکف» را روی آنتن دارد به بهانه هم بازی شدن در نمایش دراکولای سفید گفتگویی صمیمی و مفصل با آنها داشته‌ایم که با هم می‌خوانیم.

تئاتر «دراکولای سفید» چه حرفی برای گفتن دارد؟

سمیرا حسینی: سوژه تئاتر ما بیشتر صلح جهانی است که در غالب یک داستان و یک اتفاق سورئال فانتزی کمدی به آن پرداخته می‌شود.

چرا بازی در آن را قبول کردید؟

سمیرا حسینی: من با آقای محسن میرزاخانی سالهای سال دوست هستم، ایشان را می‌شناسم و با هم کار کرده‌ایم، نسبت به ذهنیتشان آشنایی و ذهنیتشان را خیلی دوست دارم، کار را که خواندم و نقشی که به من پیشنهاد دادند را دوست داشتم و بازی کردم، کارهای سورئال را خیلی دوست دارم.

متین ستوده: من آقای محسن میرزاخانی را نمی‌شناختم و از طریق سمیرا با ایشان آشنا شدم، از نظر من به شدت کارگردان خوش فکر و مولف خوبی هستند و متن اینقدر جذاب بود که تصمیم گرفتم در این کار بازی کنم.

چرا از اینهمه فعالیت هنری بازیگری را انتخاب کرده اید؟

متین ستوده: این سوالی که می‌پرسید را باید از آدم و حوا شروع کنیم! دلیل اصلی من این بود که از بچگی در این فضا بزرگ شده بودم و یک روز احساس کردم که برای من بهترین شغل بازیگری است، بازیگری را از صفر شروع کردم و تا اینجا به نتیجه نسبتا خوبی رسیده ام.

سمیرا حسینی: من هم از کودکی بازیگری را دوست داشتم و خیلی دوست داشتم در این زمینه تحصیلات داشته باشم، دانشگاه رفتم و بعد جذب کار شدم ولی همانطور که متین جان هم گفت اتفاقی است که از کودکی در آدم شکل می‌گیرد، فکر می‌کنم همه آنهایی که قرار است هنرمند شوند از کودکی حس می‌کنند که به یک هنری سوق و گرایش دارند.

چگونه با هم دوست و اینقدر صمیمی شدید؟

متین ستوده: ما هر دو چند سال در تیم فوتسال هنرمندان بازی می‌کردیم، دوستی ما از آنجا شروع شد، روحیاتمان در عین حال که خیلی از هم دور است خیلی به هم نزدیک است و به نوعی مکمل همدیگر هستیم، شاید ضعفهایی که من در وجودم دارم نقاط قوت سمیرا باشد و بلعکس! این باعث می‌شود خیلی به هم نزدیکتر و این صمیمیت در طول زمان بیشتر و بیشتر شکل بگیرد تا جایی که الان سمیرا حکم خواهر من را دارد.

سمیرا حسینی: من هم همینطور، با توجه به اینکه هم متین و هم من دوستانی داریم که از دوران دبیرستان با هم دوست شده ایم ولی در این فضا و در اطرافیانم کسی را که اینقدر بی ریا و خالصانه کنار آدم باشد ندیده ام، چیزی که من را خیلی جذب متین کرد دل صاف و مهربانش بود، چیزهایی که شاید نتوانستم رودررو به متین بگویم ولی الان فرصت خوبی است که بگویم، واقعا مکمل یکدیگر هستیم، خیلی چیزها از او یاد گرفته ام و نقاط ضعفم را توانسته ام کمرنگ کنم، این رفاقت واقعا برای من ارزشمند است.

تئاتر کجای زندگی شماست و وضعیت امروز تئاتر را چگونه می‌بینید؟

سمیرا حسینی: تئاتر برای من همه زندگی است و در اولویت قرار دارد، اولین چیزی که دارای اهمیت است تئاتر، بازیگری و کلا هنر است، متاسفانه تئاتر ما الان در همه زمینه ها نقاط ضعف خیلی زیادی پیدا کرده است، نویسندگی، کارگردانی، بازیگری، متاسفانه خیلی کارها هستند که فروش خوبی دارند ولی تئاتر نیستند، شو هستند و شو با تئاتر فرق می‌کند، الان تئاتر مملکت ما به این سمت و سو می‌رود چون پشتوانه و حمایتی ندارد و هنرمندان تئاتر حمایت نمی‌شوند، برای فروش کارهایشان مجبور هستند دست به کارهایی بزنند که خودشان دوست ندارند و همه اینها برمی گردد به ضعف مدیریتی تئاتر و اینکه بخش خصوصی به کارهای سطح پایین راغب است و تمایل دارند به کارهایی که بیشتر شو هستند رو بیاورند.

متین ستوده: تئاتر برای من یک کارگاه بازیگری از صفر تا ابد است، من بازیگری را با تلویزیون شروع کرده ام و تصمیم من این بود که بازیگر شوم، خیلی لیبل نمی‌گذارم که من بازیگر تلویزیون هستم یا سینما و تئاتر، همیشه سعی کرده ام که بازیگر خوبی باشم چه در قاب تلویزیون، چه روی پرده سینما و چه صحنه تئاتر، تئاتر برای من یک کلاس بازیگری است که با هر کاری در تئاتر روح من زنده می‌شود و انگیزه من برای کار بهتر می‌شود، حال من بهتر می‌شود و امیدوارم همه این حرفایی که خانم حسینی زد در تئاتر اتفاق بیفتد، به هنرمندان عزیزی که ما در تئاتر داریم و دیده نمی‌شوند بیشتر پرداخته شود چون واقعا هنرمندان توانمندی در حیطه بازیگری داریم که در تئاتر فعالیت می‌کنند ولی هیچوقت دیده نمی‌شوند و این یک اتفاق غم انگیز است.

حضور ستاره ها در تئاتر را چگونه می‌بینید؟

متین ستوده: اگر بازیگر توانمندی باشد چرا که نه؟! جایگاه هر بازیگر روی صحنه تئاتر و جلوی دوربین است، حالا این دوربین می‌تواند سینما یا تلویزیون باشد، متاسفانه تلویزیون ما الان خیلی محجور و به لحاظ کیفی خیلی افت کرده است، هزینه‌ای که می‌کنند خیلی کم است ولی در قبال آن می‌خواهند کار خیلی خوب تحویل بگیرند و این اتفاقی است که هیچوقت نمی‌افتد، در تمام دنیا و کائنات هر چیزی بها و قیمتی دارد و قیمتی که باید در تلویزیون باشد الان وجود ندارد، حتی دستمزدها را خیلی دیر می‌گیریم که این البته ربطی به تهیه کننده ها ندارد چون مشکل اصلی خود سازمان صدا وسیما است که نمی‌دانم چرا اینقدر تماشاگر برای این رسانه کم ارزش شده و به تماشاگری که وقتی تلویزیون را روشن می‌کند امیدی دارد بها نمی‌دهد، باید برنامه های جذابی باشد که تماشاچی پنج کانال تلویزیون را تماشا کند و برای دیدن آن انگیزه داشته باشد ولی متاسفانه کیفیت سریال ها خیلی پایین آمده است، خیلی از بازیگرها یا در سکوت خبری یا علنا از تلویزیون خداحافظی کرده اند، خیلی از کارگردانها کار نمی‌کنند و کار نمی‌سازند و اگر اینطور پیش برود برای تلویزیون فاجعه است.

سمیرا حسینی: اگر آن بازیگر توانایی ظاهر شدن روی صحنه تئاتر را داشته باشد به خودی خود اتفاق بدی نیست، بالاخره مدیوم ها با هم فرق می‌کند، مدیوم تئاتر با سینما و تلویزیون فرق می‌کند، حالا بازیگری که از تئاتر به سینما و تلویزیون می‌رود شانس بیشتری دارد چون صحنه تئاتر بازیگر را می‌سازد، وقتی از تئاتر شروع می‌کنید و وارد سینما و تلویزیون می‌شوید بازیگری هستید که ساخته شده اید و حالا باید خودتان را با مدیوم های آنها آپدیت کنید، متین از جمله بازیگرهایی است که از تلویزیون وارد تئاتر شده ولی اینقدر کار کرد و اینقدر روی خودش، بدن و بیانش کار کرد و تلاش کرد که وقتی من کار اول متین را روی صحنه دیدم باورم نمی‌شد که بتواند به این خوبی اجرا کند، یک مونولوگ طولانی داشت و در آن صحنه بسیار خوب بود و بازی بسیار خوبی داشت، تصور می‌کردم می‌روم کار را می‌بینم و حالا شاید به لحاظ بازیگری کار قوی نباشد ولی تنها نقطه قوت آن کار بازیگری متین بود، متاسفانه می‌بینیم بازیگرهایی که از مدیوم سینما و تلویزیون وارد می‌شوند هیچ تلاش و تمرین خاصی نمی‌کنند و حتی برای آنها هاشف گذاشته می‌شود، هیچ تسلط و بیانی ندارند و صرفا به خاطر اینکه چهره هستند وارد صحنه می‌شوند، می‌خواهند کار بفروشد که این بزرگترین ضربه را به تئاتر می‌زند.

متین ستوده: البته این اتفاق الان به ندرت می‌افتد و یک مقطعی این اتفاق زیاد می‌افتاد.

سمیرا حسینی: الان چهره ها هم چون دیده اند که یک سری چهره قبلا روی صحنه آمده اند و فاجعه بوده اند و همه از آنها بد گفته اند، پس وقتی می‌خواهند وارد صحنه تئاتر شوند بیشتر سعی می‌کنند.

خوش چهره بودن چقدر در پیشنهاد نقش به بازیگرها تاثیر دارد؟           

متین ستوده: جوابی که من می‌خواهم بدهم خیلی صادقانه است پس نمی‌گویم چون چاپش می‌کنید، به نظر من هیچ تاثیری ندارد.

سمیرا حسینی: در بخش سینما و بیشتر تلویزیون زیبایی چهره به نظر من واقعا مهم است، اتفاقا من می‌بینم دختر خانم ها و آقایانی که چهره زیبا و چشمان سبزی دارند الان کار می‌کنند.

متین ستوده: اینها بازیگر قدیم بوده اند و مال الان نیستند، کلا الان سینما، تلویزیون و شاید حتی تئاتر ما به شدت کمبود بازیگر دارد، یک سری بازیگر انگشت شمار هستند که تقریبا در همه کارها همین بازیگرها را می‌بینیم، به خصوص در سینما و فکر می‌کنم بازیگرهایی که در حوزه های دیگر فعالیت دارند، به خصوص تئاتر و تلویزیون باید تلاششان را برای اینکه بازیگر بهتری شوند بیشتر کنند که این کمبود بازیگر کمی جبران شود، من و سمیرا در جریان هستیم که خیلی از کارهای سینمایی را که می‌خواهند کست کنند واقعا بازیگر نیست.

سمیرا سینی: من نمی‌دانم چه اصراری است که یک بازیگر سینما در سال سه یا چهار کار داشته باشد، به نظر من برای کسی که بازیگر است اصلا چیز جذابی نیست، اینکه شما یک کار خوب در سال داشته باشید خیلی جذاب است، مخاطب هم اینطوری خسته می‌شود، وقتی می‌خواهد هر فیلمی را برود فقط چند بازیگر را می‌بیند بالاخره خسته می‌شود، شما سینمای هالیوود را ببینید چه گستره بازیگری دارد، در همه فیلم ها و هر ژانری که نگاه می‌کنید واقعا به اندازه صدهزار نفر بازیگر دارند، مطمئنا چه در سینمای هالیوود و چه در ایران به تعداد انگشت شماری سوپراستار وجود دارد ولی بازیگر به تعداد زیادی وجود دارد و می‌شود در کارهای مختلف از آنها استفاده کرد.

نقشی بوده که دوست داشته باشید شما آن را بازی کرده باشید؟

متین ستوده: بله، نقشی که خانم سوسن تسلیمی در فیلم باشو غریبه کوچک بازی کرده است، رویای من این است که بتوانم چنین نقشی با چنین کارگردان قدری کار کنم.

سمیرا حسینی: بله بارها شده فیلمی را ببینم و بگویم کاش این نقش را من بازی می‌کردم و دوست داشتم این نقش را بازی کنم.

متین ستوده: من در حاضر به شدت فلش بک زده ام و دارم فیلمهای دهه هفتاد سینما را نگاه می‌کنم و چقدر جذاب هستند، چقدر قصه ها چارچوب دارند، چقدر چفت و بست دارند، چقدر شروع و پایان خوب است ولی الان می‌روم در سینما فیلم ببینم، شروع و تا وسط خوب است اما نمی‌دانم چه اصراری است بر اینهمه پایان باز، ما بعضی وقتها می‌گوییم این باز بی پایان است چون تماشاچی را در اوج بهت و حیرت می‌گذارد و فیلم تمام می‌شود، ضعف در همه چیز مشهود است، شاید من در جایگاهی نباشم که بخواهم اینقدراظهار نظر کنم، اینها صرفا نظر شخصی من است و می‌گویم متاسفانه ضعف در همه چیز مشهود است، اللخصوص در فیلمنامه و قصه، ما کارگردانهای خیلی قدری داریم اما به هر حال باید یک متریالی وجود داشته باشد؟ دیروز داشتم با سمیرا صحبت می‌کردم متریال شما وقتی گوجه و تخم مرغ باشد نهایت می‌توانید املت بپزید و قطعا نمی‌توانید فسنجان یا قرمه سبزی بپزید و ما متریال کم داریم، نمی‌دانیم واقعا علت اینهمه ضعف چیست؟ فیلمهای خوب هم ساخته می‌شود اما وقتی مقایسه می‌کنید با سینمای ایران در دهه هفتاد می‌گویید چقدر فیلمهای آن زمان خوب بود، آنها را دوست دارید و می‌روید آنها را بارها و بارها می‌بینید.

سمیرا حسینی: چون متاسفانه این سطحی نگری در همه سطوح زندگی ایرانی ها آمده است، این سطحی نگری وارد هنر ما هم شده، هنر ما یک زمانی عمیق بود، یک زمانی نویسنده برای یک فیلمنامه دو سال زمان می‌گذاشت، می‌گفت این فیلمنامه را در مدت دو سال نوشته ام، واقعا به لحظه لحظه آن فیلمنامه فکر و با آن زندگی می‌کرد، فیلمنامه نویس های خوب ما آقای فرهاد توحیدی و آقای بهرام بیضایی وقتی می‌نوشتند واقعا انگار بچه‌ای از آنها متولد می‌شد، خانمی که باردار می‌شود نمی‌تواند سه ماهه زایمان کند، امکان ندارد، چطوری می‌توانید متنی که باید پخته شود، باید با آن زندگی کنید و لحظه لحظه به آن فکر کنید را در بیست روز بنویسید؟ چنین چیزی امکان ندارد، ولی اکثر فیلمها و فیلمهای سینمای بدنه اینگونه ساخته می‌شود، همه اتفاقات سطحی و کلا همه چیز سطحی است، قبلا پروسه تولید یک فیلم یک سال طول می‌کشید، الان شما می‌بینید سه ماهه یک فیلم ساخته می‌شود، از پیش تولید تا پس تولید.

متین ستوده: به هر حال وضعیت اقتصادی مملکت به شکلی است که روی همه چیز تاثیر گذاشته است، اگر یک فیلم قرار باشد الان مثل آن موقع تولید شود اینقدر سرمایه اش عجیب غریب می‌شود که هیچکس چنین سرمایه‌ای را ندارد که بخواهد برای یک فیلم هزینه کند.

سمیرا حسینی: همه عجول شده اند، این اتفاق در همه دنیا افتاده است، به خاطر اینترنت و رسانه ها همه چیز سریعتر پیش می‌رود و آدمها عجول شده اند، می‌خواهند سریع انجام بدهند و تمام شود و برود، یکی از دلایل هم این است آن صبر وجود ندارد، نوشتن و شخصیت پردازی صبر می‌خواهد، داستان و غنی کردن صبر می‌خواهد، دیالوگی که غنی باشد و شبیه کارهای آقای بیضایی مثل آواز در دهان شما می‌آید صبر می‌خواهد، حتی پیش تولید هم صبر می‌خواهد.

متین ستوده: برای همین است که یک نفر در حال حاضر می‌شود اصغر فرهادی برای اینکه آن زمان که آقای فرهادی در ایران فیلم می‌ساخت بازیگرها برای فیلم سه ماه تمرین می‌کردند، این فرصت ها الان وجود ندارد.

نظر مخاطبانتان چقدر برای شما اهمیت دارد؟

متین ستوده: در دنیای مجازی خیلی نظرها برای من مهم نیست چون مجازی هستند ولی در دنیای حقیقی خیلی برای من مهم است.

سمیرا حسینی: دردنیای مجازی نظر آدمهایی که به صورت واقعی وجود دارند برای من محترم است و به آن فکر می‌کنم ولی در فضای مجازی یک سری ها هستند که در فضای مجازی هم مجازی هستند و واقعی نیستند، شخصی پیجی ساخته و می‌آید یک سری نظرات خیلی غرض ورزانه می‌دهد و می‌رود و یک پیج واقعی هم دارد که با آن هیچ کاری نمی‌کند، نظر آدمهایی که به صورت واقعی در فضای مجازی وجود دارند برای من محترم است.