این فیلم عاشقانه نیست!

سوفی و دیوانه پنجمین فیلم مهدی کرم‌پور پیش از اینکه فیلم سینمایی باشد بیشتر به مستند‌های تهران گردی شباهت پیدا کرده است، انگار خط داستانی این فیلم برای خود کرم پور قابل هضم نبوده به همین دلیل اجزای ساختاری فیلمنامه و کارگردانی با ضعف جدی مواجه است، سوفی و دیوانه با این مختصات ساختاری به نظر می‌رسد با یک طرح ساخته شده و اساسا یک فیلمِ (دلی) برای خودِ فیلمساز است زیرا که کرم‌پور در ساخت این فیلم هیچ توجه‌ای به مخاطب نکرده است و سراغ حدیث نفسی رفته که به قول خودش یک عاشقانه‌ی خیابانی در ادامه‌ی فیلم قبلی اش یعنی پول چوبی ست، کرم پور کوشیده فضایی را به وجود بیاورد که بتواند برای مخاطب قصه بگوید اما این موضوعِ مهم را فراموش کرده که قصه‌ی بی محتوا را کسی نمی‌پذیرد،

اینکه یک مرد بخواهد در مترو خودکشی کند و یک دختر با ظاهر بزک کرده او را از این کار منصرف کند و تا آخر شب تهران گردی کنند و سرانجام مرد دلباخته‌ی دختر شود و در آخرین سکانس فیلمساز با پیش پا افتاده ترین شکل ممکن تماشاگر را غافل گیر کند! این حجم از ساده انگاری از سوی فیلمساز باور نکردنی است، فیلم عاشقانه ساختن ابزار‌های خاص و قواعدی می‌خواهد که این فیلم فارغ از این ابزار و قواعد‌هاست، در سکانس پایانی یا غافلگیری در پارک سوال مهمی برای تماشاگر پیش می‌آید که آیا امیر واقعا دیوانه بوده؟پس ماجرای طلاق زنش هم توهم بوده؟ یعنی امیر زن داشته و دلباخته سوفی شده؟ این چرایی‌های بسیار در کلیت قصه نهفته می‌ماند و فیلمساز هیچ جوابی برای این سوال‌ها ندارد به همین دلیل این فیلم یک اثر دلی است مثل چهار فیلم قبلی اش، چرا که کرم پور در این پنج فیلمی که ساخته در هیچ کدام به مخاطب فکر نکرده و دائما در حال درجا زدن است، او عادت دارد بعد از اینکه فیلم را ساخت و نمایش داد در یادداشت‌های مفصل در روزنامه‌ها فیلمش را توجیح کند و تعدادی روشنفکر نما برای او را تایید کنند! فیلمساز اگر حرفی داشته باشد و اگر زبان سینما را بلد باشد در زمان ساختِ فیلم با استفاده از عناصر ساختاری سینما حرفش را می‌زند.

فیلمنامه‌ی سوفی و دیوانه پایه و اساس دراماتیک ندارد آدم‌های فیلم غلو شده اند به همین دلیل به شخصیت نمی‌رسند، فضای فیلم و میزانسن‌ها تجربی اند اگر این فیلم برای یک فیلمساز کار اولی بود شاید با نادیده گرفتن ضعف‌ها می‌توانستیم آن را برای یک بار دیدن تحمل کنیم اما سوفی و دیوانه برای کسی است که قبل از این چهار فیلم سینمایی و تعداد زیادی مستند ساخته است، از سوی دیگر بیشتر قاب‌ها جنبه‌ی نمایشی دارند و با کلیت داستان منطبق نیستند. امیر جعفری نقش‌های فیلم‌های پیشین خود را در این فیلم ارائه داده است به طوری که نقش امیر در سوفی و دیوانه جمع نقش‌های جعفری در سریال زیرهشت یا چک برگشتی است، به همین دلیل نقشِ امیر جدی گرفته نمی‌شود، بازیگر نقش سوفی هنوز راه رفتن معمولی و دیالوگ گفتن را بلد نیست چگونه مهدی کرم پور نقش سوفی را به او سپرده؟

سوفی و دیوانه به دلیل دیالوگ محور بودنش و به دلیل کشدار بودنِ بی دلیل سکانس‌هایش و به دلیل پایان سطحی اش که ما را یاد سکانس پایانی فیلم اسب حیوان نجیبی است ساخته‌ی رضاکاهانی می‌اندازد نمی‌تواند در اکران عمومی با تماشاگر عام یا خاص ارتباط برقرار کند.

• افشین علیار
• afshin.aliyar@gmail.com