شهر یاران بود و خاک مهربانان

هنرمندنیوز: آشنایی من با استاد شجریان به پیش از انقلاب و حضورایشان به همراه گروه شیدا در جشن هنر شیراز باز می گردد. ولی آغاز همکاری من با ایشان از دوران گروه چاووش بود که آثار زنده یاد محمدرضا لطفی و دیگر هنرمندان را اجرا می کردیم که آقای شجریان هم خواننده ی آن آثار بودند. اولین کار جدی ای که من به همراه با آقای شجریان انجام دادم آلبوم “بیداد” با آهنگسازی زنده یاد پرویز مشکاتیان بود که در سال ۵۹ ضبط و حدود سال ۶۴ منتشر شد. اولین اجرایی که به همراه آقای شجریان داشتم آلبوم نوا مرکب خوانی بود و در سفارت ایتالیا به همراه گروه عارف برگزار شد و بعدتر هم حدود سال های ۶۴-۶۵ آلبوم “دستان” را همراه با گروه عارف در شهرهای مختلف آلماناجرا کردیم . سال ها بعد با گروه کامکارها تصمیم گرفتیم که با ایشان همکاری مشترکی داشته باشیم. خود آقای شجریان هم از این موضوع خیلی استقبال کردند. حتی یک قرار هم در منزل آقای دادبه با آقای شجریان گذاشتیم که درباره چند و چون این همکاری صحبت کنیم. ولی متاسفانه به دلایلی این همکاری صورت نگرفت و مدتی بعد خودشان گروه آوا را تاسیس کردند. در گروه آوا هم قرار بود که من و پشنگ هم حضور داشته باشیم.اما برنامه های گروه کامکارها و دلایل مختلف دیگر باعث شد که این همکاری صورت نگیرد.

معتقدم که مجموعه عوامل مختلفی باعث شد که استاد شجریان به چنین جایگاهی در بین مردم عادی و همچنین خواص جامعه ایرانی دست پیدا کند. ضمن اینکه شجریان تخصص بسیار بالایی در خوانندگی داشت، موارد دیگری هم وجود داشت که چنین محبوبیت برای ایشان بوجود آمد. بقولی ابر و باد و مه و خورشید و فلک دست به دست هم دادند که استاد شجریان به این جایگاه دست پیدا کنند. ما در اساطیر قدیم ایران چهره هایی مثل رستم دستان، پوریای ولی، جهان پهلوان تختی و … را داشتیم که راز ماندگاری ایشان تنها زور بازو و قدرتشان نبوده. چه بسا آن زمان پهلوان هایی بودند که به لحاظ زور بازو از ایشان قدرتمندتر هم بوده اند، اما راز ماندگاری ایشان این بوده که از نیرو و توانشان برای مردم استفاده کردند و در این راه از جان گذشته بوده اند. ازآنجایی که شجریان خواننده بود و با کلام سر و کار داشت در مواقع و بزنگاه های تاریخی و خاص همراه بودن با مردم اش را بخوبی شناخت. درواقع تفکری در ایشان بود که باعث شد در مواقع حساس تصمیم هایی بگیرند که مردم حس کردند دردشان از زبان ایشان بیان شده و خواسته شان گفته شده است. شعر حافظ را همه بلد بودند و به دفعات هم اجرا کرده بودند. ولی اینکه چه زمانی خوانده شود که “شهر یاران بود و خاک مهربانان این دیار/ مهربانی کی سر آمد شهریاران را چه شد؟ ”  درایتی لازم داشت که شجریان از اون بهره مند بود. ما در طول تاریخ ایران خوانندگان بزرگ زیادی داشتیم که بسیار هم خوب بودند. ولی شجریان در بین خوب ها سرآمد بود و این بسیار مهم است. ایشان توانایی های بسیار زیادی داشت، تکنیک بالایی داشت و بسیار انسان باهوشی بود. از این هوش در جاهایی استفاده کرد که بتواند زبان مردم باشد شاید یکی از دلایل محبوبیت بسیار زیادش هم همین بود. امیدوارم روحش شاد باشد و یادش جاودان.